اختلال شخصیت اجتنابی یکی از اختلالات شخصیتی طبقه بندی شده است که اگر چه قابل درمان به صورت قطعی نیست، اما میتوان با مداخلات پزشکی علائم آن را بهبود بخشید. از آن جایی که اختلال دوری گزین یا avpd، یک وضعیت فراگیر و پایدار است، درمان آن میتواند دشوار باشد.
البته خوشبختانه از آن جایی که افراد با شخصیت اجتنابی اغلب به راستی خواهان روابط نزدیک هستند، این تمایل میتواند انگیزه آنها را برای دنبال کردن برنامههای درمان شخصیت اجتنابی افزایش دهد و باید این را به عنوان یک نقطه عطف در نظر بگیریم.
در ادامه با ما همراه باشید تا به روشهای درمان اختلال شخصیت اجتنابی یا درمان شخصیت دوری گزین بپردازیم.
اختلال شخصیت اجتنابی چیست؟
هیچ کس از انتقاد، طرد شدن یا خجالتی بودن لذت نمیبرد؛ اما گاهی اوقات مردم تمام زندگی خود را صرف دوری از این خصوصیات روحی و اخلاقی میکنند. افراد دارای ضعف در روابط اجتماعی، با حساسیت مفرط به طرد شدن و احساس بی کفایتی ممکن است به یک بیماری روانی معروف به اختلال شخصیت اجتنابی (AVPD) مبتلا باشند. شناسایی این بیماری در مرحله اول، بزرگترین قدم در درمان شخصیت دوری گزین است.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی، در حقیقت نوعی ناهنجاری اجتماعی را تجربه میکنند. آنها زمان زیادی را صرف تمرکز بر کاستیهای خود میکنند و در ایجاد روابطی که در آن ریسک طرد شدن از نظر آنها وجود دارد، بسیار مردد بوده و معمولا از این روابط دوری میکنند.
چنین چیزی در اغلب مواقع منجر به احساس تنهایی و جدا شدن از روابط در محل کار و جاهای دیگر خواهد شد. چنین افرادی ممکن است شرایط ترفیع گرفتن در موقعیت کاری خود را رد کرده یا بهانههای مختلفی برای شرکت در جلسات بیاورند. حتی حضور در رویدادهایی که موقعیت طلایی برای آنها در دیده شدن خلق میکند را به راحتی از دست داده و آنها رد میکنند.
مقالات مشابه:
♦ زندگی و ازدواج با شخصیت اجتنابی یا دوری گزین چگونه است؟
روشهای درمان شخصیت اجتنابی
پیش از هر چیزی باید گفت که درمان اختلال شخصیت اجتنابی شباهت زیادی با درمان اختلال شخصیت ضداجتماعی دارد. به علاوه نتایج این درمانها بین افراد مبتلا، متفاوت بوده و هر بیمار سطح مختلفی از پاسخ به درمان را از خود نشان میدهد. میزان علاقه و اشتیاق به پذیرش درمان و همین طور همکاری بیمار با فرایند درمانی، از جمله مولفههای موثر در بهبودی علائم محسوب میشوند.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی در بسیاری از مواقع به دنبال درمان هستند؛ زیرا میخواهند روابط قویتری ایجاد کرده و میزان ناراحتی را که در اجتماع یا محل کار تجربه میکنند، کاهش دهند. درمان هر گونه اختلال شخصیتی میتواند دشوار باشد، چراکه بسیاری از علائم سالها توسط فرد تجربه شده است و این باعث شده که شخصیت فرد به شکلی قابل توجه با این خصوصیات درآمیخته باشد.
در زیر به 5 تکنیک از راههای درمان شخصیت اجتنابی یا دوری گزین میپردازیم:
1. درمان شخصیت اجتنابی با روان درمانی
روان درمانی، نخستین درمان برای شخصیت اجتنابی است. در فرمول روان درمانی، عوامل ناخودآگاه در قالب احساس حقارت روحی افراد بررسی شده و آنالیز میگردند. به این شکل میتوان به شخص در حل تعارضات گذشته که ممکن است باعث مشکلات فعلی شده باشند، کمک کرد.
در حالی که درمان اغلب یک عنصر کلیدی برای افرادی است که شخصیت اجتنابی را تجربه میکنند، استراتژیهای خودیاری و مکانیسمهای مقابلهای سالم میتوانند نتایج درمانی را حفظ کرده و آنها را بهبود ببخشند.
درمانگرانی که این رویکرد جدیدتر را برای درمان انجام میدهند، از ترکیبی از تکنیکهای درمانی برای کمک به شناسایی و بهبود طرحوارههای دوران کودکی استفاده میکنند. طرحوارهها، باورها و مکانیسمهای مقابلهای هستند که به درد و ناراحتی کمک میکنند.
طبق نظریه طرحواره درمانی، زمانی که والدین و مراقبان اولیه در ارائه عشق، مراقبت و سایر حمایتهای عاطفی شکست میخورند، طرحوارههای غیر مفید در دوران کودکی ایجاد میشوند.
تعدادی از طرحوارههایی که اغلب اختلال شخصیت اجتنابی را مشخص میکنند عبارتند از:
- احساس بی لیاقتی و تنهایی در دوران کودکی
- حالت تمایل به اجتناب از احساسات و نیازهای عاطفی
- محافظ اجتنابی، که شامل اجتناب از موقعیتهای استرسزا یا ناخوشایند است
- والد تنبیهی یا اعتقاد به اینکه شما مستحق انتقاد و تنبیه هستید
یک درمانگر در این شرایط میتواند از شما در کار با این حالتها و جایگزینی آنها با روشهای مقابلهای مفیدتر از طریق تکنیکی به نام فرزندپروری محدود حمایت کند.
درمانگر به شما کمک خواهد کرد تا تجربیات گذشته را که به علائم منفی سلامت روان فعلی و سایر ناراحتیهای عاطفی منجر میشود، کشف کنید.
این رویکرد میتواند به شما کمک کند تا بینش بیشتری در مورد اینکه چگونه سبک دلبستگی و روابط اولیه شما به احساس فعلی، شخصیت و رفتار شما کمک میکند، به دست آورید. قطعا با شناخت این ساختارها، قدرت بیشتری در وارد شدن به الگوی آنها پیدا خواهید کرد.
2. درمان شخصیت دوری گزین با خانواده درمانی
خانواده درمانی همچنین میتواند در فرایند درمان شخصیت اجتنابی کاملا مفید باشد. در این تکنیک درمانی جلسات به شکلی پیش میرود تا اعضای خانواده شرایط را درک کرده و محیطی حمایتی برای رشد و ریسکپذیری سالم فراهم کنند.
به عنوان بخشی از درمان خانوادگی، بیمار معمولا؛
- احساسات خود را کشف کرده، از جمله آنهایی که در بیان یا مدیریت آنها مشکل دارد.
- در مورد روابط اولیه خانوادگی صحبت خواهد کرد.
- اهداف، رویاها و امیدهای آینده را به اشتراک میگذارد.
- ترسهای خود و تأثیراتی که بر زندگیاش دارند را بررسی میکند.
فرآیند درمانی میتواند به فرد کمک کند ترس از طرد شدن و احساس حقارت را درک کرده و راه حلهای بالقوهای را برای مشکلات خود در تعامل با دیگران کشف کند.
درمان خانوادگی همین طور ممکن است به فرد قدرت دهد تا در جهت پیگیری روابطی که میخواهد با دیگران گام بردارد. همچنین میتواند به شخص در درک بهتر و تقویت رابطه با خود نیز کمک کند.
3. درمان شخصیت اجتنابی با آموزش مهارتهای اجتماعی
درمانگر شما همچنین ممکن است تمرین مهارتهای بین فردی و اجتماعی را به عنوان بخشی از درمان توصیه کند. آموزش مهارتهای اجتماعی میتواند در جلسات انفرادی، جلسات گروهی یا هر دو صورت گیرد که هر یک به شکلی متفاوت موثر هستند.
معمولا این درمان اختلال شخصیت شامل یادگیری و تمرین مهارتهای بین فردی و ارتباطی است، از جمله:
- حفظ تماس چشمی و سایر المانهای زبان بدن
- شکل شروع و پایان مکالمات
- صحبت کردن در مورد خود و پرسیدن سوال
این احتمالا بخشی از حلقه گمشده ارتباطات موثر با دیگر افراد در دانشگاه، محل کار و به طور کلی جامعه است. با یاد گرفتن دوباره و موثر مهارتهای اجتماعی، کسر اعتماد به نفس و احساس اضطراب از چالشهای موجود در جامعه و احساس خطر طرد شدن رفته رفته ترمیم خواهد شد.
4. درمان شناختی رفتاری (CBT)
CBT به شما کمک میکند تا الگوهای فکری ثابت و باورهایی را که باعث ناراحتی عاطفی میشوند و منجر به اجتناب میشوند، شناسایی و به چالش بکشید.
درمانگر شما مهارتهای خاصی را آموزش میدهد تا به این افکار به محض ظهور آنها رسیدگی کند.
فرض کنید اغلب این طور فکر میکنید: “هیچ کس مرا دوست ندارد.”
درمانگر شما ممکن است سه مدرک بخواهد که این باور را تایید کند و سه مدرک برای مقابله با آن ارائه دهد.
به عنوان بخشی از این فرآیند، درمانگر شما ممکن است شما را تشویق کند تا آنچه را که فکر میکنید اتفاق بیفتد پیش بینی کنید و سپس آن پیش بینی را با تجربه واقعی خود مقایسه کنید. در واقع باید دید چرا چنین فکری در ذهن خلق شده است که کسی مرا دوست ندارد و چه شواهد و مدارکی برای آن ترسیم میشود. پس از آن میتوان این مدارک را خط زده و دلایلی برای مقابله با آن پیش آورد.
5. درمان شخصیت دوری گزین با دارو درمانی
هیچ دارویی به طور خاص برای درمان اختلال شخصیت اجتنابی تایید نشده است. با این حال، پزشکان ممکن است داروهای ضد افسردگی را برای هدف قرار دادن اضطراب یا افسردگی همزمان تجویز کنند. برخی تحقیقات نشان میدهد که افراد مبتلا به AVPD بیشتر از افراد دارای اضطراب اجتماعی اما بدون اختلال شخصیت، دارو مصرف میکنند.
در برخی موارد، داروهای ضد پانیک ممکن است برای افرادی که واکنشهای اضطرابی شدید یا هراس همراه با شخصیت اجتنابی را تجربه میکنند، تجویز شود. با این حال، یک مطالعه تحقیقاتی نشان داد که افراد مبتلا به AVPD در مقایسه با افراد بدون اختلال شخصیت، پس از قطع داروهای ضد پانیک بیشتر احتمال دارد عود علائم را داشته باشند.
برای درمان اختلال شخصیت avpd، مسائل مربوط به سلامت جسمانی را نیز به خاطر بسپارید
اگر تا به حال نام ارتباط ذهن و بدن را شنیده باشید، ممکن است تا حدی با روشی که سلامت روانی، عاطفی و جسمی میتواند بر یکدیگر تأثیر بگذارد، آشنایی داشته باشید.
البته سلامت جسمانی خوب نمیتواند علائم سلامت روان را “درمان” کند. با این حال، احساس خوب بودن از نظر جسمی میتواند به افزایش انعطافپذیری، خوشبینی و انرژی کمک کند و همه اینها میتواند به بهبود دیدگاه و انگیزه شما برای ایجاد تغییر کمک کند.
این نکات می تواند سلامت جسمانی را بهبود بخشد:
- برای تامین انرژی از وعدههای غذایی و میان وعدههای متعادل استفاده کنید.
- هر شب 7 تا 9 ساعت خواب باکیفیت داشته باشید. خواب نامنظم میتواند بر سلامت روحی و جسمی تأثیر منفی بگذارد.
- برای فعالیت بدنی مورد علاقه خود وقت بگذارید. ورزش منظم میتواند فواید زیادی از جمله بهبود سلامت، خواب بهتر و رهایی از استرس و سایر علائم سلامت روان را به همراه داشته باشد.
- با موسیقی، حمام آب گرم یا تکنیکهای تمدد اعصاب، آرامش بیشتری را تجربه کنید.
- برای علایق خود وقت بگذارید.
- امتحان کردن چیزهای جدید ممکن است کمی ترسناک و ناراحت کننده به نظر برسد، اما به خاطر داشته باشید که ممکن است با افرادی روبرو شوید که همین خطر را انجام میدهند.
- اگر در مورد اینکه واقعاً چه کسی هستید مطمئن نیستید، میتوانید از یک مجله برای کشف ارزشها، دوستداشتنها و دوست نداشتنها و رویاهای خود برای آینده نیز استفاده کنید.
- به خود یادآوری کنید که آهسته حرکت کردن اشکالی ندارد. احتمالا نمیتوانید بلافاصله به دیگران اعتماد کنید یا مستقیماً وارد یک رابطه یا دوستی شوید. اشکالی ندارد. حرکت آهسته اما پیوسته میتواند کلید پیشرفت پایدار باشد.
نکته: اگر به خود فشار بیاورید که به یکباره بر ترسهایتان غلبه کنید، ممکن است آنقدر احساس ناراحتی کنید که خیلی زود کنار بکشید.
چه چیزی باعث اختلال شخصیت اجتنابی می شود؟
محققان به طور کامل هنوز درنیافتهاند که چه چیزی باعث اختلال شخصیت اجتنابی میشود؛ اما معتقدند که ترکیبی از ژنتیک و عوامل محیطی این اختلال را شکل میدهد. تجربیات آسیب زای اولیه و غفلت دوران کودکی ممکن است با ایجاد AVPD مرتبط باشد.
تحقیقات نشان میدهد که کودکانی که طرد شدن را تجربه کرده یا مراقبتهای شکست خورده و ضعیف داشتهاند، ممکن است در معرض خطر بیشتری باشند. کودکانی که سوء استفاده، غفلت و در کل سطح پایینتری از مراقبت را تجربه میکنند، به همین شکل در معرض آسیب اختلال دوری گزین هستند.
علائم اختلال شخصیت اجتنابی
علائم AVPD با سه مولفه اصلی مشخص میشود:
- بازداری اجتماعی
- احساس بیکفایتی
- حساسیت به انتقاد یا طرد شدن
سخن پایانی
اگر در تلاش هستید که چطور باید از نظر اجتماعی بی دست و پا نباشید و فکر میکنید ممکن است به اختلال شخصیت اجتنابی مبتلا باشید، مهم است که دلسرد نشوید. کمک در دسترس است و اولین قدم تماس با پزشک یا متخصص سلامت روان دیگری است که میتواند وضعیت شما را ارزیابی کند. خبر خوب این است که درمانهای موثری برای بهبود علائم AVPD وجود دارد.
درمان شخصیت اجتنابی در یک محیط امن و دلگرم کننده میتواند به شما کمک کند اضطراب شدیدی را که در موقعیتهای اجتماعی تجربه میکنید، کنار گذاشته و احساس بهتری داشته باشید. شما و درمانگرتان با هم میتوانید باورهای منفی چالشبرانگیز را شناخته و آنها را برطرف سازید. گامهای کوچک اما مهمی را که میتوانید برای ایجاد دوستیهای محکم، مشارکت بیشتر در محل کار و ایجاد روابط صمیمانه با دیگران بردارید، در این فرایند درمانی پشت هم طی خواهید کرد.
شما چه تجربهای در این خصوص و درمان اختلال شخصیت دارید؟ کدام یک از اطرافیان شما از این اختلال رنج برده و تعاملات وی را چطور ارزیابی میکنید؟ نظرات و تجربیات خود در این زمینه را با ما و دیگر کاربران وب سایت در میان بگذارید.