زندگی مشترک ترکیبی از لحظات تلخ و شیرین و روزهای سخت و آسان است؛ اما گاهی حجم مشکلات و عدم تفاهم ها آن‌قدر زیاد می شود که زوجین تصمیم به جدایی می گیرند. مسائلی مانند تفاوت های فرهنگی، اختلالات شخصیتی، عدم رضایت از روابط جنسی و یا خیانت یکی از طرفین، شایع ترین دلایل جدایی در زوج های ایرانی است.
ممکن است نتوانیم قبل از اقدام به ازدواج، تمامی زمینه های احتمالی بروز طلاق را کنترل کنیم، اما می توانیم با تکیه بر روش های متعددی، احتمال ایجاد ناسازگاری بین طرفین را به حداقل برسانیم. یکی از این روش ها، آشنایی با شاخصه های رقتاری افراد مبتلا به اختلالات شخصیتی می باشد. بعنوان مثال، بسیاری از زوجین، از مشکلات ناشی از ازدواج با افراد ضد اجتماعی رنج می برند. کافیست ویژگی های رفتاری افراد ضد اجتماعی را بشناسید تا به دام این افراد نیافتید و از تشکیل یک زندگی که منجر به طلاق شود، جلوگیری کنید.
پایان دادن به زندگی مشترک را می توان یک از سخت ترین مراحل زندگی دانست که می توان با حضور یک مشاور طلاق بهتر آن را مدیریت کرده و بر دشواری های آن فائق آمد. مشاوره قبل از طلاق در هنگام تصمیم گیری به ادامه یا پایان ازدواج حائز اهمیت است و مشاوره بعد از جدایی را می توان به عنوان راهکاری برای ساختن زندگی بعد از طلاق مطرح کرد.
مشاوره طلاق چیست؟
طلاق چه از نظر حقوقی و چه از نظر روانی فرایندی پیچیده است و اثرات آن علاوه بر زن و شوهر، بر خانواده های آن ها هم قابل توجه است. این تبعات به خصوص اگر پای فرزندی در میان باشد پررنگ تر شده و حساسیت آن دوچندان می شود. یکی از حوزه های مهم مشاوره خانواده، مشاوره طلاق است که با هدف روان درمانی افرادی که در شرف جدایی و یا پس از آن هستند، صورت می گیرد و به دو بخش مشاوره قبل از طلاق و بعد از آن تقسیم می شود.
چه زمانی باید برای مشاوره طلاق اقدام کرد؟
معمولاً تشخیص اینکه زنگ خطر در زندگی مشترک به صدا درآمده است، آسان نیست و مستلزم شناخت علائم آن است. اگرچه نشانه های متفاوتی با شدت و ضعف در افراد بروز پیدا می کند؛ اما مهم ترین علائم نیاز به روانشناس طلاق عبارت است از:
- احساس قربانی بودن در زندگی مشترک
- فکر کردن به طلاق به صورت مستمر
- غیرقابل تحمل بودن ادامه زندگی مشترک
- بروز افسردگی، پرخاشگری و حتی میل به خودکشی در موارد شدید
- بروز اختلال در خواب، تغذیه و حتی سو مصرف مواد مخدر
- احساس پوچی و ابهام در تصمیم برای آینده
- انزوای اجتماعی
فواید استفاده از مشاوره در طلاق چیست؟
مشاور مانند یک گوش شنوا به حرف ها و شکایات زن و شوهر گوش می دهد و از یک دیدگاه بی‌طرف مسائل را بررسی می کند. او می تواند راهکارهایی ارائه دهد و وجهی از مسائل را نشان دهد که طرفین قبلاً به آن فکر نکرده بودند. استفاده از مشاوره هنگام تصمیم گیری در مورد طلاق باعث می شود یک بار دیگر و با آگاهی بیشتر به این فکر کرد که آیا واقعاً طلاق بهترین تصمیم است؟ یا هنوز راهی برای برگشت وجود دارد؟
یک درمانگر خوب به زوجین آموزش می دهد چگونه احساسات خود را بیان کنند و نارضایتی های خود را ابراز کنند؛ زیرا منشأ بسیاری از مشکلات همین عدم ابراز مناسب است.
یک فرد باتجربه در زمینه طلاق می تواند تصویر مناسبی از فرایندهای حقوقی طلاق و تبعات بعد آن ارائه دهد. افراد زیادی با نا آگاهی از آنچه در پیش رو است اقدام به جدایی می کنند، اما نمی توانند هجوم مشکلات و تلخی ها را تحمل کنند و دچار افسردگی بعد از طلاق می گردند.
مشاور طلاق سعی می کند تا با آموزش نحوه اطلاع دادن جدایی پدر و مادر و روابط بعد از طلاق، کم ترین آسیب عاطفی به کودکان وارد شود.
بسیاری از افراد مطلقه از تمام زنان یا مردان عالم متنفر هستند یا احساس فریب خوردگی دارند. یک مشاور کاردان کمک می کند تا شخص به صورت مناسب به فعالیت در اجتماع و روابط اجتماعی خود ادامه داده و برای اقدام به تشکیل یک زندگی مجدد، به او راهکارهای مناسب را در قالب مشاوره ازدواج ارائه می دهد.
آشنایی با مشاوره قبل از طلاق و ضرورت آن
در هنگامی که زوجین به مشکلات عدیده‌ای برخورد کرده و تصمیم به جدایی می گیرند، این نوع مشاوره برای آن ها بسیار کمک کننده است و حتی در مواردی می تواند به مانند یک قایق نجات، آن ها را دوباره به آغوش گرم زندگی مشترک برگرداند.
مشاور قبل از طلاق به صحبت های زن و شوهر گوش می دهد و بررسی می کند که آیا تنها طلاق تنها راه ممکن است و یا می توان با آموزش مهارت های زندگی و رویکرد حل مسئله، ازدواج را ادامه داد. در مواردی که زوجین دارای فرزند باشند، مشاور با بیان اثرات طلاق بر کودکان، تلاش می کند والدین تصمیم آگاهانه تری را اتخاذ کرده و یا در تصمیم خود تجدید نظر کنند. اگر جدایی تنها راه ممکن باشد، روانشناس طلاق می تواند کمک کند تا خانواده برای این فرایند و مواجه با استرس های جدایی بهتر آماده شوند.
مشاوره بعد از طلاق و کارکردهای آن
اغلب افراد پس از پشت سر گذاشتن مراحل طلاق دچار احساسات متناقض و مختلفی نظیر افسردگی، اضطراب، خشم و … می شوند. حضور در فضای دادگاه، دعواهای طول زندگی مشترک و یا نرسیدن به حقوقی که افراد انتظار دارند، می تواند خشم پنهانی در افراد ایجاد کند و یا حتی باعث بروز ناهنجاری هایی گردد. مشاوره پس از طلاق به افراد کمک می کند تا:
- افراد بتوانند اعتماد به نفس از دست رفته خود را بازیابی کنند.
- بعد از طلاق بتوانند یک زندگی جدید را شروع کنند، با افراد جدید ارتباط برقرار کرده و حتی ازدواج کنند.
- زن و مرد مدیریت بهتری از نظر اقتصادی بر زندگی خود داشته باشند.
- مادر و پدر بتوانند والد خوبی برای فرزند خود باشند تا اثر طلاق بر کودکان به حداقل برسد.
طلاق توافقی چیست؟
ممکن است در جلسات مشاوره طلاق پیشنهاد به اقدام به طلاق توافقی شود. طلاق معمولاً در سه حالت اقدام از طرف مرد، اقدام از طرف زن، درخواست طلاق توافقی انجام می شود. در حالت آخر زوجین دادخواست مبنی بر عدم تمایل طرفین بر ادامه زندگی مشترک ارائه می دهند و پس از آن مراحل طلاق توافقی آغاز می گردد.
طلاق عاطفی چیست؟
طلاق عاطفی (emotional divorce) عبارت است از شرایطی که افراد فقط از نظر حقوقی زوج هستند ولی روابط عاطفی و جنسی بین آن ها برقرار نیست. این نوع طلاق که به آن طلاق خاموش نیز گفته می شود، در شرایطی رخ می دهد که طرفین دیگر امیدی به تغییر و بهبود طرف مقابل ندارند؛ اما اقدام به جدایی حقوقی نمی کنند. در این افراد مواردی مانند نگاه جامعه، حضور فرزند و نیاز مالی منجر به تصمیم به طلاق عاطفی می شود.
در طلاق عاطفی زن و شوهر مانند یک همخانه در کنار هم زندگی می کنند اما احساسات عاطفی بین آن ها سرد شده، رابطه جنسی با یکدیگر برقرار نمی کنند و شرایط طرف مقابل برایشان اهمیت ندارد. کارشناسان معتقدند که طلاق عاطفی در بسیاری از موارد زمینه ساز طلاق حقوقی است و اثر خود را پس از 5 سال مانند یک آتش زیر خاکستر نشان می دهد.
اثر طلاق بر کودکان
متأسفانه عده زیادی از زوجین آن قدر درگیر دادگاه و پروسه جدایی می شوند که از رسیدگی به کودک و اثرات جدایی بر او، غافل شده و زمانی متوجه آسیب ها می شوند که کمی دیر شده است. این تصمیم پدر و مادر بر زندگی کودک طلاق و آینده او اثر می گذارد و در موارد شدیدتر، می تواند او را مستعد بروز اختلالات شخصیتی کند.
مهم ترین آثار طلاق والدین بر کودکان، شامل موارد زیر است:
- فوبیا از دست دادن والدین
- بروز اختلالات اضطرابی نظیر افسردگی
- پرخاشگری و بروز ناهنجاری های اجتماعی
- افت تحصیلی
- اختلال در تغذیه
- بروز اختلالات در خواب
در این‌گونه موارد است که اهمیت استفاده از مشاوره طلاق خود را نشان می دهد. مشاور طلاق به پدر و مادر کمک می کند تا اگر نتوانسته‌اند همسر خوبی برای یکدیگر باشند، حداقل نقش والد را به خوبی برای فرند خود ایفا کنند. استفاده از توصیه های مشاور، باعث می شود تا زوجین بتوانند روابط خود را برای نگهداری و تربیت فرزند تنظیم کرده و همکاری های لازم را در جهت رسیدگی به فرزند انجام دهند. ممکن است مشاور، جهت کاهش تبعات منفی ناشی از ناسازگاری والدین تشخیص دهد که در کنار مشاوره به پدر و مادر، زمانی را برای ارائه مشاوره به کودک و نوجوان اختصاص دهد.
چه اقداماتی را بعد از طلاق باید انجام داد؟
علاوه بر حضور در جلسات مشاوره طلاق، پیشنهاد می شود که یک سری فعالیت های روزانه را در سبک زندگی قرار داد؛ تا بهتر بتوان اثرات عاطفی و سوگ ناشی از شکست در زندگی مشترک را هضم کرد. فعالیت هایی نظیر:
- فعالیت های ورزشی به طور منظم و به خصوص پیاده روی روزانه
- خواب کافی به مدت 8 ساعت در شبانه روز
- معاشرت با دوستان و افراد مثبت
- انجام فعالیت هایی که حس لذت را انتقال می دهند؛ نظیر فعالیت های هنری، آشپزی و یا مطالعه
سخن آخر
همان طور که اشاره شد، تصمیم به جدایی یکی از تلخ ترین و در عین حال سخت ترین گام ها در زندگی برخی انسان ها است. استفاده از مشاوره طلاق کمک می کند تا این مراحل با شرایط بهتری طی شده و از بروز عوارض روحی نظیر افسردگی، خشم و انزوا جلوگیری شود. انتخاب مشاور طلاق حاذق و کاربلد که بتواند این مسیر سخت را هموار کند، هم از اهمیت زیادی برخوردار است. مشاورین ما در کلینیک تراپیا در کنار شما هستند تا از این گلوگاه به سلامت عبور کرده و زندگی با کیفیت تری را در آینده برای خود بسازید.
