خیانت در تمام فرهنگ ها عملی نکوهیده است. شاید تعریف خیانت در جوامع مختلف کمی با هم متفاوت باشد. پیش از اینکه درباره مشاوره خیانت بحث کنیم، باید بدانیم که خیانت چیست و چگونه می توان به درمان خیانت پرداخت. خیانت در روابط عاطفی مرد و زن، تخطی عمد یا غیر عمد از چارچوب زندگی مشترک و ارتباط غیر متعارف با شخصی غیر از همسر است. با این تفاصیل در ادامه به علل و ریشه های این ناهنجاری پرداخته و سعی می‌کنیم از منظر یک روانشناس خیانت، منصفانه، موشکافانه و منطقی به جوانب مختلف آن بپردازیم.
در فرهنگ های سنتی تر، نوع برخورد با خیانت متفاوت و عموما بسیار سخت و بدون نگاه ریشه‌ای به دلایل آن است و در نهایت نیز تصمیم به حذف مسئله برای حل آن گرفته می شود. این نوع برخورد، زاییده نوع نگاه به این ناهنجاری و عدم شناخت درست از آن است. خیانت بعضا آنقدر زشت و نکوهیده شمرده می شود که با بروز خیانت، حتی درباره آن صحبت هم نمی شود. بدون شک صحبت کردن از خیانت، درمان آن و یا مشاوره خیانت در این شرایط بسیار سخت و گاها غیر ممکن است.
مفهوم کلی خیانت چیست؟
خیانت در لغت نامه های فارسی به معنای ناراستی، بی وفایی، بد عهدی، سهل انگاری در امانت و شاید معانی دیگر باشد و انجام دهنده آن، خائن یا خیانتکار محسوب می‌شود. شاید این معانی در فرهنگ‌های مختلف اندکی متفاوت باشد؛ اما اصل ماجرا در بین تمام آنها مشترک است.
خیانت همسران از دیدگاه روانشناس خیانت
خیانت از دیدگاه روانشناسی از تعبیرات لغوی عمیق تر بوده و به رفتاری عمدی تلقی می شود که خلاف تعهدات رسمی یا کلامی انجام می شود. نمونه های خیانت بسیار هستند، اما به عنوان مثال می توان به افشای راز یک دوست بدون اجازه وی، عمل خلاف تعهدات شهروند یا هموطن بودن، اهمال در نگهداری هر نوع امانت بر خلاف قول داده شده و ده ها مثال دیگر اشاره کرد.
خیانت در روابط زن و مرد نیز یکی از انواع خیانت هاست. خیانت در روابط زن و مرد شامل هر عمل یا رفتاری آگاهانه و حتی ناآگاهانه است که بر خلاف تعهدات نوشته و نانوشته بین آنها صورت گرفته و باعث جریحه دار شدن احساسات طرف مقابل می شود. شاید بهتر باشد قبل از مراجعه برای مشاوره خیانت، اطلاعات بیشتری در این مورد کسب کنیم.
انواع خیانت در زندگی زناشویی
خیانت در زندگی زناشویی معانی، ابعاد، گستردگی و پیچیدگی بالایی دارد. به همین دلیل نمی توان به سادگی گفت که چه کارهایی خیانت محسوب می‌شوند. شاید رفتار یا عملی که در شرایطی بسیار عادی بوده و هیچ واکنشی را به دنبال نداشته باشد، در شرایطی متفاوت خیانت محسوب شود. پس برای اینکه خیانت در روابط زن و مرد را بهتر بشناسیم بهتر است دانش خود در این زمینه را بالا ببریم.
خیانت بین زن و مرد را می‌توان به سه دسته زیر تقسیم بندی کرد:
خیانت رفتاری
خیانت رفتاری: به عنوان یکی از انواع خیانت بین زن و مرد است که یکی از طرفین با شخص دیگری غیر از همسر خود، به منظور لذت بردن ارتباط برقرار می کند. خیانت جنسی نیز از نوع خیانت رفتاریست. شاید بتوان گفت که رایج ترین نوع خیانت بین زوجین از همین نوع خیانت رفتاریست. یکی از راهکارهای درست برای پیشگیری از این عارضه، مراجعه به مشاورین سکس تراپی و استفاده از توصیه های آنهاست.
خیانت ذهنی
هستند افرادی که در دنیای واقعی با فردی به عنوان همسر تعهد دارند، اما در تصورات خود با یک یا چند نفر دیگر به عنوان همسر فکر می کنند. در خیانت ذهنی، فرد همواره در افکار خود همسر واقعی خود را با تصوراتش از شخص یا اشخاص ذهنی خود مقایسه می‌کند؛ اما این انتهای این نوع خیانت نیست.
در خیانت ذهنی، تصورات شخص خیانتکار تا حدی جلو می‌رود که عملا شخص یا اشخاص دیگری را در تخیلاتش جایگزین همسرش می‌کند. این کار باعث سردی در روابط بین زوجین می شود و می تواند زمینه ساز خیانت رفتاری نیز شود.
خیانت کلامی
این نوع از خیانت بیشتر زائیده استفاده نادرست از تکنولوژی های ارتباطی، اینترنت و شبکه‌های اجتماعی است. در خیانت کلامی؛ مرد یا زن با فرد یا افرادی غیر از همسر خود ارتباط نادرست کلامی برقرار می‌کنند. در این نوع خیانت که منحصر به دنیای مجازی هم نیست، عوارض خیانت به مرور آشکار شده و می تواند کار تا جایی پیش برود که منجر به خیانت رفتاری شود.
دلایل بروز خیانت
شاید اگر تمام زوجین به مراحل اولیه آشنایی یا ازدواج فکر کنند، با این نکته اعتراف می‌کنند که هرگز خیانت آن هم به معشوقشان را حتی در تصور نیاورده‌اند. آغاز یک زندگی مشترک برای زن و مرد و گرمای عشق و علاقه بین آنها آنقدر شیرین و تاثیر گذار است که به عاقبتی این چنینی فکر نکرده اند؛ اما باید بدانیم که آن همه عشق و علاقه و روابط عاشقانه نیازمند پایش و رسیدگی همیشگی ست.
در واقع عدم رسیدگی به روابط بین طرفین، منجر به یکنواختی و نهایتا سردی بین آنها می‌شود. ادامه این وضعیت و مغایرت تصور اولیه هر کدام از طرفین با واقعیت روابط ایجاد شده بین آنها، ایشان را از ادامه زندگی در کنار همسر خود ناامید کرده و می‌تواند زمینه را برای خیانت همسران فرآهم کند.
مهمترین دلایل زمینه ساز خیانت
مهمترین دلایلی که می‌تواند به سردی و یکنواختی زندگی بین زوجین و متعاقبا خیانت بینجامد را در ادامه بررسی خواهیم کرد:
عدم رضایت طرفین از روابط عاطفی و جنسی فی مابین
عموما زوجین علاقه شایانی به یکدیگر و زندگی مشترک دارند. این شرایط می تواند تحت تاثیر وقایع و شرایط و موقعیت‌هایی دست خوش تغییر شده و باعث کم شدن یا از بین رفتن حس بین طرفین شود. در این شرایط طرفین تعهدات اخلاقی خود از جمله محبت کردن، عشق ورزیدن و روابط صمیمانه را به درستی انجام نمی دهند.
به دنبال این شرایط و عدم رضایت فرد از برطرف شدن نیازهای نیازهای جنسی و عاطفی، زمینه خیانت فراهم خواهد شد. این رفتار نیز از نظر وی منطقیست؛ چرا که نیازهایی که طرف مقابل قادر به برآورده کردنش نیست، توسط فردی غیر از همسرش تامین می شود.
دلسرد شدن و عدم وجود انگیزه کافی برای زندگی مشترک
برخی از زوجین در زندگی شخصی خود با یا بدون دلیل در حال جنگ و جدل با هم هستند. در این شرایط معمولا رفتارهای ناشایستی از طرفین بروز می کند و حس بی اعتمادی بین طرفین تقویت می شود. به دنبال آن دیگر محیط خانه نمی تواند محیطی گرم برای خانواده و آرامش اعضای آن باشد. گاه یکی یا هر دو طرف این ارتباط، برای آرام شدن به محیط و شخصی خارج از رابطه زناشویی شان پناه می‌برند.
وجود رفتارهایی که به قضاوت و تقابل طرفین منجر می شود
قضاوت کردن در بعضی فرهنگ ها به خصوص در کشور ما یکی از نابهنجاری‌هاییست که عوارض شدیدی را به دنبال دارد. در روابط بین زوجین نیز این قضاوت کردن شخص یا کارها و رفتار طرف مقابل به حدی زیاد است که به مرور به تقابل بین طرفین می انجامد. در این شرایط بعضا یکی از طرفین که توان تقابل با این شرایط را ندارد، دست به انتقام زده و وارد رابطه با شخصی غیر از همسر خود می شود تا از دید خودش از طرف مقابل انتقام بگیرد.
تنوع طلبی یک یا هر دو طرف رابطه
در برخی موارد یکی از طرفین در رابطه بدون هیچ دلیل یا مشکلی به برقراری ارتباط با شخصی غیر از همسر خود تمایل دارد. این نوع رفتار، یعنی تمایل به شخصی غیر از همسر بدون هیچ مشکلی در رابطه زناشویی را تنوع طلبی می نامند. این نوع ناهنجاری رفتاری، در زنان و مردان دیده شده؛ اما در بین مردان بیشتر اتفاق می افتد.
تقویت حس استقلال طلبی هر کدام از زوجین
برخی پس از ازدواج و گذشت دوران ابتدایی زندگی مشترک، به دلایلی از جمله عدم درک صحیح از زندگی مشترک به این نتیجه می رسند که دیگر آزادی عمل و استقلال قبل از زندگی زناشویی را ندارند. آنها برای اثبات حس استقلال خود به اشتباه درگیر برقراری ارتباط با اشخاصی غیر از همسر خود می شوند.
حل نشدن مشکلات ریز و درشت و انباشت شدن آنها
وجود اختلاف نظر یا سلیقه در تمام ابعاد زندگی برای زوجین معمولیست؛ اما باید طرفین برای رسیدن به تفاهم در زمینه ای که اختلاف نظر دارند تلاش کنند. بعضا مشکلات کوچک و بزرگ بین زوجین، بدون تعامل و رسیدن به نتیجه مناسب باقی مانده و به مرور باعث سردی روابط طرفین می شود.
ازدواج اجباری یا مصلحتی
ازدواج اجباری یا مصلحتی صرفا در فیلم‌ها و سریال ها نیست و بعضا زندگی‌هایی هستند که به اجبار یا از سر مصلحت آغاز می شوند. در این روابط زناشویی اغلب حس یا علاقه ای بین طرفین وجود ندارد. به همین دلیل و کمبود روابط صمیمانه و گرم بین طرفین، به مرور دلسردی بین طرفین افزایش یافته و زمینه های خیانت شکل می‌گیرد.
پیشگیری؛ راهکار های وفاداری
خیانت نیز به عنوان یک بیماری یا اختلال روانی در فرد بروز می‌کند، پس مانند هر بیماری دیگر پیشگیری بهتر از درمان است. برای اینکه زندگی شیرینی داشته باشید و درگیر مواردی از جمله خیانت نشوید، بهتر است برای زندگی خود برنامه داشته باشید. زندگی خود را جوری برنامه ریزی کنید که نهال اولیه روابطتان به مرور به درختی تنومند بدل شود و هر آفتی نتواند این درخت را از پای درآورد.
بهترین مربی برای تقویت روابط زناشویی و روابط احساسی فی مابین، با توجه به شناخت به وجود آمده، خود زوجین هستند. اما در ادامه به برخی از رفتارها و راهکارهای ساده برای تقویت این روابط اشاره می‌کنیم:
- همسر خود را دوست بدارید و به عنوان یک دوست صمیمی با او برخورد کنید.
- با رفتار و عملکرد خود باعث تقویت عزت نفس همسرتان شوید.
- زحمات همسرتان را وظیفه او ندانید و از از تشکر کنید.
- با همسر خود وقت بگذرانید و با هم صحبت کنید.
- در هنگام صحبت کردن شنونده خوبی باشید.
- در برخورد با همسر خود صادق باشید.
- همسر خود را قضاوت نکنید.
- رازدار باشید.
شاید در نظر گرفتن همین موارد به ظاهر ساده و روزمره، می تواند تغییرات مثبت و امیدوار کننده ای را در زندگی زوجین رقم بزند که هیچگاه با تعابیر یا کلماتی مانند مشاوره خیانت و درمان خیانت مواجه نشوند.
نحوه برخورد با خیانت
خیانت به عنوان یک ناهنجاری و اختلال شخصیتی به نوبه خود بسیار زشت و ناپسند است. اما برخورد نادرست با این ناهنجاری رفتاری می‌تواند مشکلات عدیده دیگری را به دنبال داشته باشد و باعث فروپاشی یه زندگی و پیدایش اختلالات روانی در طرفین این ارتباط شود. در ادامه به برخی از رفتارهایی اشاره کرده ایم که می تواند در مواجهه با خیانت، شما را از عواقب غیر قابل جبران رفتارهای نادرست نجات دهد.
سکوت را به عنوان راهکار انتخاب نکنید
در بعضی شرایط سکوت در می تواند از دامن زدن به شرایط کاسته و فرصت مدیریت بهتر شرایط را فرآهم آورد. اما سکوت همیشه کارساز نیست. در شرایطی که از خیانت همسرتان مطمئن شده اید سکوت نکنید. حتما به او بگویید که می‌دانید او خیانت کرده است. به این تصور اشتباه که بر ملا شدن خیانت، پرده ها را بین شما دریده و قبح این کار کم می شود نباشید.
در صورتی که امکان ریشه یابی این معظل را دارید با همسرتان صحبت کنید تا زمینه را برای اصلاح رفتار او و البته شما فرآهم کرده و بتوانید به زندگی بازگردید. اگر نتوانستید اینکار را بکنید حتما به مشاور مجرب مراجعه کنید و از اینکه مسئله را حل نشده بگذارید بپرهیزید.
با همسر خود صحبت کنید.
صحبت کردن در مورد هر مسئله، می‌تواند به حل آن مسئله کمک کند. این فرهنگ در بین ما ایرانیان فرهنگی غریب و نا شناخته است. حتما در مواردی مثل خیانت همسر و در صورت اطمینان از این ناهنجاری، با او صحبت کنید. سعی کنید در فضایی منطقی به دنبال دلایل این رفتارش باشید. به راحتی از ادامه زندگی با همسرتان نا امید نشوید و تمام تلاش خود را برای بازگشت به شرایط درست انجام دهید.
موضوع خیانت همسرتان را بپذیرید.
شاید نخستین گام در مدیریت شرایطی همچون خیانت همسر، پذیرفتن آن است. برای حل یه مسئله باید آن مسئله را پذیرفت و سعی در حل آن داشت. انکار مسئله به هر دلیلی که باشد نمی تواند به حل آن کمک کند.
خیانت همسرتان را با همه در میان نگذارید.
در برخی شرایط درد و دل کردن با دیگران می تواند از سنگینی شرایط بد و سخت بکاهد. اما بهتر است در این خصوص از صحبت با کسانی که جز گوش دادن به صحبتهای شما کاری نمی توانند بکنند بپرهیزید. این کار جز خدچه دار کردن آبروی همسرتان فایده ای ندارد و می تواند وی را از اصلاح و ادامه زندگی با شما نا امید کند.
برای تخلیه روحی خودتان بهترین شخص می تواند یک مشاور یا روانشناس باشد. پس هرگز به این فکر نباشید که با صحبت کردن در خصوص خیانت همسرتان تخلیه شوید و یا بدین وسیله از او انتقام بگیرید.
به اعصاب خود مسلط باشید و واکنش شدید نشان ندهید.
عصبانیت و داد و فریاد کردن از جمله رفتارهای هیجانی هستند و شما را از برخورد منطقی با مسئله ی پیش آمده باز می دارند. پس بهتر است به جای واکنش شدید و عصبانیت به مسئله و راه حل هایی که دارید فکر کنید.
مواردی که باعث خشم شما می شود را یادداشت کنید.
یکی از راههای تخلیه که بدی درد و دل کردن با بقیه را ندارد نوشتن خشم و عصبانیت شما از همسرتان به دلیل خیانت است. یک کاغذ بردارید و خشم و عصابیت خود را به هر نحوی که دوست دارید روی آن بنویسید.
نیم نگاهی به خود و نقص هایتان داشته باشید
در مسائل زناشویی اغلب مسائل دو سر دارند. یک سر مرد و سر دیگر آن زن است. بهتر است کلاه خود را قاضی کرده و اندکی نیز به رفتار و عملکردتان در زندگی مشترک داشته باشید. ببینید شرایط چطور پیش رفته که گرمای زندگی یا حس وفاداری همسرتان را نتوانسته اید آنگونه که باید و شاید به خود و زندگیتان معطوف کنید.
سعی کنید به همسرتان نزدیک شوید.
اگر حس می‌کنید رفتار شما تاثیری در ایجاد شرایط کنونی دارد به فکر اصلاح آن باشید. به همسرتان نزدیک شوید. در تمام روابط روحی و جنسی بین خودتان تجدید نظر کنید. بیشتر به خودتان برسید. مواظب عزت نفس همسرتان باشید. طوری رفتار کنید که همسرتان متوجه شود که هنوز برای شما مهم است.
به مشاور مجرب در این زمینه مراجعه کنید.
خیانت شرایط تکرار شونده یا قابل مدیریتی نیست. عدم توانایی در مواجهه و مدیریت این مسئله بسیار عادیست. ضربه روحی که از این مسئله به شما وارد شده است می تواند توان تصمیم گیری درست را از شما بگیرد. این شرایط را به عنوان نقطه ضعف خود تلقی نکنید و در اولین فرصت به یک مشاور خود در زمینه خیانت مراجعه کنید و مسئله را با او در میان بگذارید.
بهترین زمان برای مشاوره خیانت
بهتر است مراقب زندگی زناشویی خودتان باشید تا با آسیب های جدی از جمله خیانت مواجه نشوید. گذشته از این توصیه‌ی کلیشه ای، سردی بین زوجین به راحتی قابل تشخیص است. در این شرایط و با بروز نشانه های اولیه خیانت، بهترین راهکار صحبت کردن صریح و صمیمانه و کمک به ترمیم روابط فی مابین است.
در برخی موارد خیانت به مراحلی می رسد که دیگر تحمل این رفتار از عهده طرف مقابل سخت و یا غیر ممکن است. در این شرایط بهترین راهکار صحبت با مشاور مجرب و استفاده از راهکارهای ارائه شده است.
درمان خیانت
خیانت، آن هم خیانت همسر آنقدر ناگوار است که به سختی می توان به بهبود و درمان آسیب ها و عواقب آن اندیشید؛ اما خبر خوب اینکه آمار و ارقام افراد درگیر با این موضوع که با مراجعه به روانشناسان و متخصصان این حوزه توانسته اند از بند عواقب آن رهایی پیدا کنند، درصد بالایی را نشان می دهد. حتی آمار افرادی که توانسته اند به زندگی عادی خود برگردند نیز آمار امیدوار کننده ایست. بنابراین پاسخ این سوال که “آیا آسیب های خیانت قابل درمان است؟” مثبت است.
بر خلاف آنچه که بعضا در فیلم ها بیان می شود، زندگی مانند ظرف چینی نیست که با شکستن و بند زدن آن هیچگاه مانند روز اول نشود. زندگی قابل قیاس با چینی و خیانت نیز همانند شکستن آن نیست. پس از حرف‌های کلیشه ای دست بردارید و برای حفظ زندگی خود تلاش کنید. مطمئن باشید که در صورت ریشه یابی درست و عزم طرفین برای ساختن دوباره زندگی، خیانت و آسیب‌ها و عواقب آن نیز قابل درمان هستند.
خیانت نیز مانند دیگر ناهنجاری های رفتاری قابل درمان است
خیانت شاید بدترین بلایی باشد که در زندگی هر یک از ما می تواند اتفاق بیفتد. مطمئن ترین راهکار برخورد با این ناهنجاری و درمان خیانت، مراجعه به روانشناس خیانت و گذراندن مراحل مشاوره خیانت است. اگر برای زندگی مشترک خود و آینده آن دغدغه دارید، بهتر است به جای فکر کردن به خیانت به تقویت پایه های زندگی بیندیشید. اما اگر به هر دلیل درگیر خیانت و عواقب آن شدید، بهتر است دانش لازم برای برخورد با این ناهنجاری را داشته باشید. مراجعه به روانشناس خیانت همسر، می‌تواند راهکاری موثر و نجات بخش باشد. همکاران ما در کلینیک تراپیا برای مشاوره در تمام زمینه به خصوص در زمینه مشاوره خیانت آماده ارائه خدمات حضوری و غیر حضوری به شما هستند.
