افرادی که دچار اضطراب اجتماعی و یا اختلال شخصیت اجتنابی هستند، در بسیاری از موارد تفاوت در علائم این اختلال ها را نمیدانند و یا حتی از وجود آن در شخصیت خود بی خبر هستند. تفاوت اختلال اضطراب اجتماعی و شخصیت اجتنابی بسیار کم است و در برخی از موارد تشخیص آن تنها توسط افراد درمانگر قابل تشخیص است.
این تفاوتها در ظاهر یکسان هستند، ولی علائم آن با یکدیگر فرق دارند. تفاوت اختلال اضطراب اجتماعی (SAD) و شخصیت اجتنابی یا دوری گزین (AVPD) باعث میشود این اختلال راه های درمان متفاوتی داشته باشد.
برخی از این راه های درمانی مانند: درمان شناختی رفتاری (CBT) ، درمان های متمرکز بر تروما هستند که تنها زمانی توصیه میشود که ابتدا این اختلال روانی به درستی تشخیص داده شود.
در این مقاله قصد داریم تفاوت اختلال اضطراب اجتماعی و شخصیت اجتنابی را به صورت کامل بررسی کنیم.
اختلال اضطراب اجتماعی (SAD) چیست؟
اختلال اضطراب اجتماعی (Social Anxiety Disorder) که گاهی به آن فوبیای اجتماعی (Social Phobia) نیز گفته میشود، نوعی خاص از اضطراب است که از مشخصههای اصلی آن میتوان به ترس از موقعیتهای اجتماعی اشاره کرد. این اختلال در زندگی این افراد بسیار گسترده است، به صورتی که میتواند بر هر جنبه از زندگی یک فرد از جمله تعامل با افراد دیگر را مورد تاثیر قرار دهد.
افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی به شدت عصبی، نگران و خودآگاه در مورد تعامل با دیگران هستند. ترس از قضاوت شدن، طرد شدن یا خجالت زده شدن، علائم اضطراب اجتماعی را ایجاد میکند، که ممکن است به انواع خاصی از تعاملات اجتماعی محدود شود (مانند قرار ملاقات یا گروهها) و یا حتی ممکن است تقریباً در همه موقعیت های اجتماعی این افراد ظاهر شود.
اغلب اوقات، علائم بین اختلال شخصیت اجتنابی در مقابل اختلال اضطراب اجتماعی ممکن است مشابه به نظر برسد. با این حال، اختلال شخصیت اجتنابی دارای علائم شدیدتر از اضطراب اجتماعی و چندین ویژگی منحصر به فرد است که در ادامه به توضیح در این باره میپردازیم.
اختلال شخصیت اجتنابی (AVPD) چیست؟
اختلال شخصیت اجتنابی یک اختلال شخصیت خوشه C است. افراد مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی؛ اغلب از نظر اجتماعی دارای: احساس حقارت نسبت به دیگران، احساسات شدید شرم یا نفرت از خود هستند که در افرادی که از اضطراب اجتماعی رنج می برند مشاهده نمیشود.
این افراد نسبت به انتقاد و طرد شدن بسیار حساس هستند و اغلب از دوستیابی یا شرکت در رویدادهای اجتماعی اجتناب میکنند، مگر اینکه از استقبال توسط افراد مطمئن باشند.
برخی از ویژگیهای رفتاری وجود دارد که بین اختلال شخصیت اجتنابی و اختلال اضطراب اجتماعی مشترک است. یکی از اثرات منفی اصلی که در هر دوی این اختلالات یکسان است، اجتناب از موقعیتهای اجتماعی است. در هر دو اختلال با ترس شدید از قضاوت شدن یا خجالت در موقعیتهای اجتماعی روبرو هستند.
علت اختلال شخصیت اجتنابی هنوز ناشناخته است؛ اما ممکن است عوامل ژنتیکی و محیطی در این اختلال نقش داشته باشد. افراد مبتلا به AVPD اغلب از نظر اجتماعی بسیار منزوی هستند، که این مساله خطر ابتلا به سایر شرایط مانند اعتیاد و همچنین اختلالات خلقی و روانی را افزایش میدهد.
مقالات مشابه:
♦ زندگی و ازدواج با شخصیت اجتنابی یا دوری گزین چگونه است؟
تفاوت اختلال اضطراب اجتماعی و شخصیت اجتنابی چیست؟
بحث در مورد اینکه آیا شخصیت اجتنابی نوع شدیدتری از اضطراب اجتماعی است در میان کارشناسان بهداشت روان وجود دارد. این اختلالات اغلب با هم تشخیص داده میشوند و میتوانند تا حدی نیز با هم تداخل داشته باشند.
در افرادی که دچار اختلال شخصیت اجتنابی هستند، این اختلالات شامل الگوهای اجتناب در بیشتر یا همه زمینههای زندگی آنها قابل مشاهده است. افرادی که دچار اضطراب اجتماعی هستند، ممکن است فقط در چند موقعیت خاص، شامل اجتناب شود و بر زندگی آنها تاثیر نگذارد.
شما برای اینکه بتوانید تفاوت بین این دو اختلال را تشخیص دهید باید علائم آن که تعیین کننده نوع اختلال است را به درستی تشخیص دهید. در ادامه به تفاوت آنها میپردازیم.
1- علائم افراد دارای اضطراب اجتماعی (SAD)
افرادی که دارای اضطرابهای اجتماعی هستند علائمی دارند که تفاوت های آن با اختلالات شخصیت اجتنابی می تواند قابل تشخیص باشد. این علائم شامل:
- نگرانی از اینکه دیگران متوجه علائم اضطراب او شوند (مانند سرخ شدن، لرزش و غیره)
- ترس بیش از حد و غیرمنطقی از قضاوت، انتقاد یا طرد شدن توسط دیگران
- ارتباط چشمی ضعیف یا آهسته صحبت کردن
- اجتناب از موقعیت های اجتماعی که ممکن است منجر به طرد یا خجالت شود
- احساس بسیار ناراحت کننده، ناخوشایند، خودآگاه و پریشان در موقعیتهای اجتماعی خاص (و در برخی موارد، تجربه حملات پانیک)
- اتخاذ شخصیتها یا «رفتارهای ایمنی» برای جلوگیری از طرد شدن در موقعیتهای اجتماعی (به عنوان مثال، تظاهر به بیرونرویی یا تلاش بیش از حد برای خندهدار بودن)
- نسبت به نشانه های طرد شدن بیش از حد حساس بودن و انتظار یا باور داشتن دیگران از آنها
2- علائم افراد دارای اختلال شخصیت اجتنابی (AVPD)
برخلاف افرادی که دچار اختلالات شخصیت اجتماعی هستند، علائم اختلالات شخصیت اجتنابی بیشتر و در برخی از موارد آسیب رسانی آن بیشتر است برخی از این علائم شامل:
- عزت نفس پایین
- نسبت به انتقاد حساس هستند
- منزوی شدن از نظر اجتماعی یا شناسایی به عنوان “تنها” و داشتن روابط نزدیک کمی با دیگر افراد
- ترس شدید از طرد شدن که باعث میشود از تعاملات اجتماعی اجتناب کنند.
- از دید دیگران خجالتی یا بی دست و پا دیده میشوند.
- چالش های زندگی را اغراق آمیز برداشت میکنند.
- پرهیز از روابط اجتماعی و عاشقانه
- اجتناب از تعاملات اجتماعی، فعالیتها یا مشاغلی که آنها را ملزم به تعامل با دیگران می کند.
- احساس بی کفایتی، حقارت یا ناتوانی اجتماعی
- نیاز به نشانههای واضحی که دیگران آنها را دوست دارند و یا میپذیرند قبل از تعامل با آنها نیاز دارند
- کمتر مایل به ریسک کردن یا ترک مناطق امن خود هستند
همانطور که در بالا اشاره شد علائم این دو اختلال بسیار به هم نزدیک است و تشخیص آن نیاز به تخصص افراد درمانگر دارد. افراد درمانگر با توجه به برخی از عوامل موثر بر اختلال رفتاری که شامل:
- ویژگیهای شخصیتی مانند درونگرایی، روان رنجوری و ریسک گریزی
- فرزندپروری ضعیف یا تجربه بی توجهی یا سوء استفاده از یک مراقب
- انزوای اجتماعی با شانس کمتر برای تعامل با دیگران
- به طور طبیعی خجالتیتر، محتاطتر یا بازدارنده بودن
- تعاملات منفی گذشته با دیگران که بر عزت نفس تأثیر میگذارد
- داشتن سابقه خانوادگی یا استعداد ژنتیکی اضطراب یا اختلالات شخصیتی
به دسته بندی این اختلالات میپردازند. اگر احساس میکنید یکی از موارد اشاره شده با شخصیت شما همخوانی دارد و از آن رنج میبرید کافیست با مراجعه به افراد درمانگر و بررسی شرایط و حالات رفتاری شما به درمان این اختلالات بپردازید.
3- تفاوت عادات اجتماعی در اختلال شخصیت اجتنابی در مقابل اختلال اضطراب اجتماعی
عادات اجتماعی در اختلال شخصیت اجتنابی در مقابل فوبیای اجتماعی متفاوت است. افراد مبتلا به هر دو حالت معمولاً مایل به تعامل و ارتباط هستند؛ اما افراد مبتلا به شخصیت اجتنابی (AVPD) کمتر تلاش میکنند تا با دیگران تعامل و ارتباط برقرار کنند.
در حالی که افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی ممکن است فقط از انواع خاصی از موقعیتهای اجتماعی اجتناب کنند، افراد مبتلا به AVPD به احتمال زیاد از قرار گرفتن در تمام موقعیتهای اجتماعی اجتناب می کنند.
4- تفاوت عزت نفس در شخصیت اجتنابی در مقابل اضطراب اجتماعی
افراد مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی و اختلال اضطراب اجتماعی هر دو با عزت نفس پایین و ناامنیهای شخصی دست و پنجه نرم میکنند؛ اما این موارد در افراد مبتلا به AVPD شدیدتر است.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی بیشتر بر این باورند که از نظر اجتماعی کاملاً ناتوان، بی لیاقت هستند یا قادر به داشتن تعاملات عادی نیستند. در حالی که افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی ممکن است با همین ناامنیها به میزان کمتری از افراد مبتلا به AVPD دست و پنجه نرم میکنند.
چرا افراد دچار اختلال شخصیت اجتنابی (AVPD) میشوند؟
تجربه سوء استفاده، ضربه روحی، قلدری یا سایر رویدادهای منفی در دوران کودکی میتواند خطر اضطراب اجتماعی و شخصیت اجتنابی را افزایش دهد.
داشتن والدینی که به احساسات و مشکلات کودک خود اهمیتی نمیدهند، احساس طرد شدن توسط والدین، یا نداشتن محبت کافی در دوران کودکی در افرادی که شخصیت اجتنابی دارند، شایعتر است و این عوامل میتواند خطر ابتلا به اختلال شخصیت اجتنابی را افزایش دهد.
چرا افراد دچار اختلال اضطراب اجتماعی (SAD) میشوند؟
هر دو اختلال شباهتهای مشترکی دارند. عوامل ژنتیکی و محیطی میتوانند در ایجاد هر یک از این اختلالات رفتاری نقش داشته باشند. به عنوان مثال: خجالتی بودن در دوران کودکی میتواند احتمال ایجاد اضطراب اجتماعی یا شخصیت اجتنابی را در فرد افزایش دهد. اگرچه خجالتی بودن لزوماً به این معنی نیست که فرد به طور قطعی به هر یک از این اختلالات رفتاری مبتلا خواهد شد.
همچنین داشتن والدین یا خواهر و برادری با اضطراب اجتماعی، احتمال ابتلای فرد به این بیماری را حدودا 2 تا 6 برابر بیشتر میکند
اضطراب اجتماعی و اختلال شخصیت اجتنابی: بیشتر با نامهای اختلال شخصیت، اضطراب اجتماعی، اختلالات شخصیت اجتنابی، اختلال شخصیت خوشه C، SAD و AVPD شناخته میشود که در بسیاری از افرادی که درونگرا، روان رنجوری و ریسک گریزی هستند قابل تشخیص است. همچنین میتوان با درمان شناختی رفتاری، درمان متمرکز بر تروما، درمان CBT انواع اختلالات را برطرف کرد.
جمع بندی
اضطراب اجتماعی و شخصیت اجتنابی، شباهتهایی دارند و برخی از رویکردهای درمان ممکن است مشابه باشند. صرف نظر از شرایطی که دارید، درمان میتواند کمک کننده باشد. اگر با موقعیتهای اجتماعی دست و پنجه نرم میکنید، مهم است که به دنبال کمک برای رفع این اختلالات باشید.
هنگامی که اضطراب اجتماعی یا شخصیت اجتنابی درمان نشود، عوارضی مانند افسردگی، انزوا، و سوء مصرف مواد ایجاد میشود. برخی از افراد ممکن است احساس تنهایی و پریشانی قابل توجهی را تجربه کنند. شما میتوانید برای دریافت مشاوره توسط درمانگران حرفهای از مشاوره تلفنی و یا مشاوره آنلاین روانشناسی کلینیک تراپیا استفاده کنید.
تفاوت اختلال شخصیت اجتنابی و اختلال اضطراب اجتماعی