همه ی ما ممکن است به صورت طبیعی، چندین بار دچار ترس و هراس شده باشیم. برای هر بار ترسیدن هم، یک دلیلی داریم .ترسیدن یا پانیک امری طبیعی است و برای هر کسی ممکن است اتفاق بیفتد؛ اما زمانی که ما بدون هیچ دلیلی بترسیم، دیگر نمی توان این مورد را یک امر طبیعی دانست. اینجاست که موضوع اختلال هراس (Panic) مطرح میشود. در این مقاله قصد داریم علائم و علت این نوع اختلال را مورد بررسی قرار دهیم. پس با ما همراه باشید.
اختلال هراس یا پانیک چیست؟
به طور کلی، به ترسیدن بدون دلیل اختلال هراس، پانیک یا پنیک (Panic) گفته می شود. در این حالت، فرد بدون قرار گرفتن در موقعیت های ترس، به طور مداوم و در زمان های نامشخص، دچار حمات شدید ترس (Panic attack) و اضطراب می شود.
علائم اختلال هراس چیست؟
فردی که مبتلا به این نوع اختلال میشود، دارای علائم روحی و جسمی شدید می شود. هر بار حمله پانیک، حدود 5 تا 20 دقیقه ممکن است به طول بیانجامد و در موارد شدیدتر تا یک ساعت هم ممکن است طول بکشد.
در زیر به برخی از علائم پانیک اشاره شده است :
- احساس تنگی قفسه سینه
- لرزش اندام ها
- لرز
- تند شدن تنفس و احساس خفگی
- تعریق
- گرگرفتگی بدن
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن اندام ها
- سرگیجه
- احساس ضعف
- احساس ترس از مرگ
- خشک شدن دهان
- نیاز به دستشویی
- تپش قلب
چه عواملی باعث ابتلا به اختلال پانیک در افراد می شود؟
این بیماری بیشتر زمینه ارثی دارد؛ اما عوامل محیطی نیز، ممکن است باعث بروز چنین مشکلی شوند. این اختلال زنان را بیشتر از مردان درگیر میکند و اغلب از اواخر نوجوانی تا میانسالی بروز می کند.
در زیر به برخی از دلایل ابتلا به پانیک اشاره کرده ایم :
- بیماری یا مرگ یکی از عزیزان
- رخ دادن یک حادثه جدی مثل تصادف
- تغییر عمده زندگی مثل متولد شدن یک نوزاد یا طلاق
- آزار و اذیت جنسی یا جسمی در دوران کودکی
تفاوت ها و شباهت های بیماری فوبیا (Phobia) با اختلال هراس:
این نوع اختلال به لحاظ علائم، بسیار شبیه به بیماری فوبیا است. به همین دلیل، در بسیاری از موارد اشتباه تشخیص داده میشوند. تفاوت این دو بیماری در این است که شخص مبتلا به فوبیا در مواجه با یک پدیده طبیعی مانند رعد و برق یا دیدن یک حشره موذی مثل عنکبوت، به شدت دچار ترس می شود؛ اما در اختلال هراس، فرد بدون هیچ دلیلی دچار حملات شدید ترس می شود.
چگونه اختلال هراس را در کودکان کنترل کنیم ؟
کودکان همیشه نگران این هستند که توسط دیگران مورد تمسخر قرار بگیرند. اگر فرزندتان دچار اختلال پانیک است، باید معلم و افراد دیگر را در جریان این موضوع قرار بدهید و آنها را قانع کنید که نمی توانند این موضوع را با همه در میان بگذارند.
بهتر است، از قبل کودکان را در جریان قرار بدهیم که موقع این حمله عصبی چه اتفاقی رخ میدهد؛ مثلا به او بگوییم تنفس تند میشود. وقتی کودک از علائمی که برایش رخ خواهد داد، از قبل آشنا باشد، بهتر میتواند با آنها کنار بیاید. باید به او یاد بدهید که این حمله ناراحت کننده است، اما خطرناک و مرگ آفرین نیست.
زمانی که کودک دچار حمله پنیک می شود، احساس منفی مانند احساس مرگ یا سکته به او دست می دهد. باید احساس منفی او را به چالش بکشید؛ چرا که او باور دارد که چنین اتفاقی برایش رخ میدهد. به عنوان مثال به او بگویید چنین چیزی وجود ندارد یا افکار او غیر واقعی است. به کودک خود یاد بدهید که در چنین مواقعی خود را در محیط خانه یا نزد یکی از والدین تصور کند، تا بتواند کمی به خود مسلط شود. هنگامی که کودک شما دچار این حمله میشود خیلی مهم است که شما آرام باشید و کنترل خود را از دست ندهید. سعی کنید به آرامی صحبت کنید تا بتوانید او را نیز آرام کنید.
سخن آخر
در مجموع، اختلال هراس یا پانیک خطرناک و مرگ آفرین نیست؛ اما اگر به آن اهمیتی داده نشود، ممکن است تشدید پیدا کند و فرد در معرض آسیب جدی قرار بگیرد. اگر احساس میکنید علائمی که در بالا به آن اشاره شد را در خود یا اطرافیان میبینید، بهتر است با یک روانشناس در این خصوص مشورت کنید. شما میتوانید به صورت آنلاین تست پانیک بدهید تا از وجود یا عدم وجود بیماری اطلاع پیدا کنید.
روانشناسان مجرب ما در کلینیک روانشناسی تراپیا همواره آماده ارائه مشاوره تلفنی و مشاوره آنلاین روانشناسیبه شما عزیزان هستند.
