یکی از مشکلات جنسی رایج در بین زنان دخول دردناک است. این دسته از زنان از انقباض های دردناک در ناحیه واژن و لگن در زمان برقراری رابطه جنسی شکایت دارند. این تجربه ناخوشایند که بر سلامت روانی و کیفیت زندگی زناشویی تاثیر گذار است را با نام علمی واژینیسموس می‌شناسند، که یک اختلال رایج و قابل درمان است.
با ما همراه شوید تا شما را با این بیماری، علت، روش های تشخیص و درمان آن آشنا می کنیم.
واژینیسموس چیست؟
دخول دردناک یا واژینیسموس (vaginismus) زمانی اتفاق می‌افتد که ماهیچه های واژن یک زن در هنگام ورود یک جسم خارجی مانند تامپون یا آلت تناسلی مرد منقبض می‌شود. این انقباض غیر ارادی واژن در مواردی رابطه جنسی را دردناک یا غیر ممکن می کند. خانم های مبتلا به مشکل واژینیسموس در انجام معاینات زنان و زایمان با سپکولوم و حتی استفاده ار تامپون نیز دچار درد و سوزش می شوند.
عدم توجه به درمان این اختلال باعث سرخوردگی در رابطه جنسی و کاهش اعتماد بنفس فرد شده و ممکن است شرایط بیماری را وخیم تر کند. بنابراین تشخیص به موقع این اختلال و درمان آن تجربه ای خوشایند از آمیزش و رابطه جنسی را برای بانوان به همراه دارد.
آشنایی با انواع واژینیسموس
بهتر است قبل از بیان دلایل و عواملی که باعث دخول دردناک می شود، انواع واژینیسموس را بشناسیم تا درک بهتری از دلایل و روش های درمان آن پیدا کنیم.
• نوع اولیه
فرد مبتلا به واژینیسموس اولیه معمولا در اولین تلاش برای برقراری
رابطه جنسی متوجه این مشکل می شود. در این شرایط چون فرد دچار اسپاسم یا گرفتگی غیرارادی عضلات اطراف واژن می‌شود اجازه ورود آلت تناسلی مرد را نمی دهد. این وضعیت تا پایان تلاش برای دخول ادامه دارد.
در این شراط فرد بیمار با “ترس از دخول” نمی تواند هیچ چیزی را وارد واژن خود کند.
• دخول دردناک ثانویه یا اکتسابی
در این نوع از اختلال واژینیسم، فرد مبتلا قبلا رابطه جنسی بدون درد را تجربه کرده اما درحال حاضر و بنابه دلایلی دخول برای او غیر ممکن شده است.
تجربه های روانی، بعضی جراحی ها مثل جراحی لگن، جراحی های واژینال، یا بیماری هایی چون تومورهای زایمانی و کورتاژ باعث انقباض غیرارادی واژن و واژینیسم ثانویه می شود. بنابراین ممکن است فرد قبلا تجربه دردناکی از رابطه جنسی نفوذی نداشته اند، نیز می توانند به واژنیسموس مبتلا شوند.
• واژینیسموس شدید
شدت انقباضات عضله واژن و تحتانی زن در این نوع از عارضه واژینیسم به قدری است که با نزدیکی آلت مرد، زن باسن خود را بالا برده و رانها را جمع می کنند. در این گونه موارد، زن اجازه هیچگونه لمس شدن را نمی دهد.
• واژینیسموس خفیف
در این نوع از اختلال انقباض عضلات واژن به قدری است که معمولا آلت تناسلی مرد موفق به نفوذ نمی شود و برای زن دشوار و دردناک است.
علائم و نشانه‌های این اختلال چیست؟
مهمترین نشانه این بیماری، انقباض غیرارادی عضلات واژن است که دردی شدید را هنگام برقراری رابطه جنسی درناک با خود به همراه دارد. درد با ورود جسم خارجی یا آلت تناسلی مردان رخ میدهد و معمولا با خروج از بین میرود که گاهی بعنوان سوزش نیز توصیف می شود. در برخی از خانم ها درد و سوزش به قدری زیاد است که فرد احساس پاره شدن واژن را دارد.
همچنین عدم امکان وارد کردن تامپون، ترس از درد با رابطه جنسی، از دست دادن میل جنسی و سرد مزاجی سایر نشانه های این بیماری است.
به زبانی ساده تر مهمترین نشانه ابتلا به اختلال واژینیسموس (vaginismus) این است که، شخصی نتواند انقباض عضلات واژن را کنترل کرده و آمیزش جنسی همراه با دردی شدید را تجربه می کند.
علت بسته شدن واژن چیست؟
دلایل روانی یا فیزیکی یا هر دوی آنها می تواند منجر به عارضه انقباض غیرارادی واژن و دخول دردناک شود.
پزشکان علت دقیق واژینیسم (اولیه و گاهی اوقات ثانویه) را نمی دانند، اما معمولا با اضطراب یا ترس از رابطه جنسی مرتبط است. با اینحال مشخص نیست که اضطراب یا واژینیسموس؛ کدام یک اول اتفاق می افتد.
به طور کلی پاسخ رایج ترین دلایل انقباضات واژن در زیر بیان شده است:
• تجاوز و آزار جنسی در کودکی (عمده ترین علت انقباض غیرارادی واژن)
• تنفر یا ترس از نزدیکی
• ترس از بارداری
• مشکلات بهداشتی چون عفونت و خشکی واژن
• عدم پیش نوازی و تحریک زن قبل از دخول
• سفتی پرده بکارت (بسیار نادر است ولی این نوع بکارت باعث واژینیسموس می شود)
• آسیب های هنگام زایمان
• افسردگی و آسیب های روانی
در این شرایط فرد مبتلا باید به پزشک مراجعه کند تا علت واژینیسم ریشه یابی شده و بر اساس آن راهکار درمانی ارائه مناسب شود.
تشخیص اختلال واژینیسم
برخی از زنان در هر شرایطی و با هر شی، برخی با یک شریک در رابطه جنسی و برخی با تامپون یا در طول معاینات پزشکی دچار اسپاسم و انقباض عضلات واژن می‌شوند. هر چند ممکن است شدت بیماری در زنان متفاوت باشد، اما هر فرد با مشاهده این علایم باید جهت ریشه یابی و درمان به پزشک زنان مراجعه کند.
پزشک معالج زنان و زایمان درمورد علایم، سابقه پزشکی و سابقه جنسی فرد سوال میکند. سپس معاینه لگن انجام می شود تا مشخص شود علت واژینیسموس چیست.
در این معاینه؛ علائم جسمی واژینیسم مثل جراحت، عفونت یا حساسیت بیش از حد اعصاب در دهانه واژن به دقت توسط پزشک زنان و زایمان بررسی می شود. پزشک تا حد امکان آهسته و ملایم عمل می کند و برای کاهش استرس فرد همه کارهایی که انجام میدهد را توضیح می دهد.
ریشه یابی دخول غیر ممکن از تبعات بعدی روابط زناشویی چون خیانت و طلاق جلوگیری می کند.
رویکردهای درمانی اختلال واژینیسموس
اگر پزشک تشخیص دهد این اختلال جنسی ریشه روانی دارد؛ زوجین باید به روانپزشک مراجعه کنند تا بهترین آموزش و مشاوره های زوج درمانی و سکس تراپی انجام شود. در غیر اینصورت یکی از روش های درمانی زیر برای فرد مبتلا توصیه می شود.
1. تمرین کگل بمنظور تقویت عضلات واژن و لگن
2. برداشتن اندومتریوز
3. جراحی بزرگ کردن واژن
4. درمان با آر اف
5. استفاده از لوبریکانت ها و ژل های روان کننده
در ادامه به صورت جزئی تر مهمترین روش های درمان واژینیسموس را بررسی و تشریح می کنیم.
1: درمان واژینیسموس با تمرینات کگل
حساسیت زدایی پیشرونده (progressive desensitization) مهمترین روش درمان واژینیسموس است. در این روش بیمار در خانه تمریناتی را انجام میدهد تا کنترل و شل شدن ماهیچه اطراف واژن خود را بیاموزد و دخول دردناک را تجربه نکند.
تمرینات کگل (kegel) فشردن ماهیچه هایی است که برای قطع جریان ادرار استفاده می شود.
روش انجام تمرین کگل:
پیش از شروع تمرینات به منظور درمان واژینیسموس بهتر است که به نکات زیر توجه کنید:
• قبل از شروع مثانه را خالی کنید.
• ابتدا ماهیچه منقبض می شود و 2 تا 10 ثانیه به همان حالت نگه داشته می شود.
• عضلات را برای 10 ثانیه شل کنید.
• منقبض کردن و شل کردن عضلات را 10 تا 20 بار در هر ست و در هر روز 3 مرتبه انجام دهید.
• بعد از چند روز تمرین، یک انگشت خود را حدود یک بند انگشت در واژن قرار دهید. میتوانید ابتدا ناخن را وارد کنید یا از ژل روان کننده استفاده کنید. همچنین در وان حمام می توان این عمل را انجام داد که در این صورت آب نقش یک روان کننده را بازی می کند.
• بعد از مدتی فرد وسایل مخروطی شکل (به تجویز پزشک) را به مدت 10 تا 15 دقیقه در واژن خود قرار می دهد تا به عضلات کمک کند که به فشار عادت کنند.
نکته: به عضلات شکم، باسن و ران موقع تمرین فشار وارد نکنید.
در مواقعی که واژینیسموس با ترس یا اضطراب مرتبط است این درمان اغلب بهترین درمان کمک کننده است.
2: درمان واژینیسم با برداشتن اندومتریوز
یکی دیگر از دلایل ایجاد واژینیسموس، اندومتریوز است. در اندومتریوز، بخش کوچکی از پوشش داخلی رحم به سمت بیرون رشد کرده و در زمان مقاربت موجب درد شدیدی در ناحیه لگن می شود. در این روش درمانی به کمک جراحی این زائده برداشته شده و مشکل فرد حل می شود.
3: بزرگ کردن واژن و درمان دخول دردناک
پروتز درمانی یا گشاد کردن واژن یکی از روش های درمانی واژینیسموس است. در این روش، پزشک متخصص با استفاده از پروتزهای مخصوص یا رفع انسداد و برداشتن بافت اضافی، ناحیه تناسلی را گشاد می کند. به این ترتیب مشکل دخول دردناک حل می شود.
مشاوره آنلاین درمان واژینیسموس
تمام سعی ما در این مقاله بر این بود تا شما را با تمام جوانب اختلال دخول دردناک، اعم از انواع آن، علائم و علل بوجود آمدن و همچنین راه های درمان واژینسموس آشنا کنیم. اگر فکر می کنید به این اختلال دچار شده و نیاز به کمک دارید، بهتر است هرچه سریعتر دست به کار شده و با مشاوران و روان پزشکان متخصص در این زمینه مشورت کنید.
متخصصان ما در مرکز روانکاوی تراپیا با استفاده از تجربه و دانش خود، برای درمان این بیماری بر اساس خصوصیات هر فرد، درمان مناسب را تجویز می‌کنند. شما میتوانید با دریافت مشاوره از خدمات درمانی این مرکز بهره مند شوید.
