اختلال سایکوتیک یا روان پریشی؛ شناخت، علائم و درمان بیماری 

اختلالات شدید روانی یا سایکوتیک، یکی از انواع افسردگی‌ های مهم و شناخته ‌شده به شمار می‌آید، که در آن شدت بیماری افسردگی بسیار شدید بوده و بیمار با علائمی از سایکوز (روان‌پریشی) همراه می‌شود. در اختلال سایکوتیک بیماران ارتباطشان با واقعیت قطع می‌شود و به صورت چشمگیری حس واقعیت‌ سنجیشان مختل شده و در دنیای اختصاصی خود به سر می‌برند. سایکوزها معمولاً با اختلالات روانی، توهم، هذیان، احساس شدید بیهودگی، شکست یا انجام گناه، قطع رابطه با واقعیت و ناتوانی بارز همراه هستند، در ادامه با انواع بیماری روان پریشی، علائم و داروها و روش های درمانی اختلال سایکوتیک بیشتر آشنا خواهید شد.

تاریخچه اختلال سایکوتیک و بررسی از دیدگاه واژه شناسی

واژه روان‌پریش یا سایکوتیک (Psychotic)، برای اولین بار توسط کارل کنستات در ادبیات روانپزشکی جهان مطرح شد. واژه روان‌پریشی از دو کلمه یونانی pasukhe به معنی روان و osis به معنی وضعیت غیرعادی تشکیل شده است. واژه روان‌پریشی در فارسی عامیانه نیز به کلمه «دیوانگی» اشاره شده است و دیوانه در فرهنگ و زبان فارسی به کسی اطلاق می‌شود که کارها و رفتار های ناهنجار، غیر طبیعی و برخلاف رفتارهای دیگران انجام می‌دهد.

بیماری روان‌پریشی (افسردگی سایکوتیک) چیست؟

در کل اگر بخواهیم بیماری روان‌پریشی را توصیف کنیم، باید بگوییم این بیماری انواع مختلفی دارد و هر نوع دارای علائم و نشانه‌های خاص خود هستند؛ اما مهم‌ترین و مشخص‌ترین علائم و نشانه‌های روان‌پریشی توهم و قطع ارتباط با دنیای واقعی است.

اگر بخواهیم نوع هذیان را در بیماران روان‌پریش به روشنی توضیح دهیم، باید بگوییم که توهم بیمار به معنای بیان ناخواسته و درک نادرست از واقعیت اطراف بیمار است و توهم به معنی دیدن یا شنیدن چیزهای است که نبوده و نیست و وجود خارجی ندارند.

البته باید به این نکته اشاره کنیم که توهم با تحریف ادراکی متفاوت است؛ بدین معنا که تحریف ادراکی، برداشت نادرستی از محرک‌های بیرونی بوده و توهم ممکن است در هر یک از حواس رخ دهد؛ مانند نور، رنگ، صدا، مزه یا بو، یا تجربیات دقیق‌تر مانند دیدن و تعامل با حیوانات و افراد، شنیدن صداهای پیچیده. همچنین یک توهم آزاردهنده رایج در این بیماری وجود دارد که بیمار فکر می‌کند موجودی در تلاش است به او آسیب برساند.

علاوه بر توضیحات بالا، توهم در بیماران اختلال سایکوتیک سه نوع دیگر هم دارد:

• اوهام مرجع: در این گونه از توهم، مردم بر این باورند که بعضی عناصر، رخدادها و تجربیات فردی و ارتباطات آنان از روی آگاهی و مشخصاً پیام برخی دیگر از موجودات است.
• توهم عظیم: در این مدل از توهم نیز افراد بر این اعتقادند که دارای قدرت یا نفوذ خاصی بیش از حد واقعی هستند و می‌توانند بر دیگران تاثیر بگذرانند
• توهم پخش افکار: در این گونه از توهم افراد بر این باورند که تفکرات سایرین را می‌شنوند.

علائم دیگر اختلال سایکوتیک شامل اختلالات گفتاری و رفتاری است. گفتار نامنظم یا تفکر نامنظم را رفتارهای حرکتی بسیار نامنظم می‌نامند. گفتار یا تفکر نامنظم معمولاً از گفتار استنباط می‌شود. ویژگی‌های گفتار نامنظم شامل تغییر سریع موضوعاتی است که باعث می‌شود موضوع بحث از بین برود یا سریع از آن خارج شد.

همچنین پرداختن به موضوعات غیر مرتبط از دیگر مشخصه‎های تفکر و گفتار بی‌نظم می‌باشد. حالت تشدید شده این بی‌نظمی، کاتاتونیا است. روان‌گسیختگی کاتاتونی، گونه‌ای از بیماری روحی محسوب می‌‎شود که فرد بیمار را دچار اختلالات حرکتی می‌کند. غالبا این بیماران تا مدتی طولانی بدون حرکت می‌مانند و صحبت نمی‌کنند و در برخی موارد نیز این بیماران ممکن است از خود حرکات هیجانی یا بیش‌فعال بروز دهند.

اگر بخواهیم علائم منفی روان‌پریشی (اختلال سایکوتیک) را به اختصار نام ببریم می‌توانیم به: کاهش بیان عاطفی، کاهش انگیزه و کاهش گفتار، کاهش هیجان و علاقه به کارهای جدید و گذشته و نداشتن انگیزه در انجام کار اشاره کرد.

علل روان‌گسیختگی یا ساکوسیس

علائم و نشانه‌های ساکوز می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد. از این علل می‌توان به بعضی از بیماری‌های میکروبی، ضربه، آسیب‌های روحی، اثر داروها و اشاره کرد. ساکوسیس همچنین می‌تواند موقتی و گذرا باشد.

البته بعضی از نشانه‌های بیماری روان پریشی ممکن است در افراد عادی هم وجود داشته باشد و شخص ناگهانی دچار این علائم شود. از علل ایجاد این حالات در افراد عادی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سوگواری: در این حالت افراد توهماتی راجع به عزیزان از دست رفته‌ی خود می‌بینند.
• کمبود خواب شدید
• استرس شدید
• آسیب‌ها و ضربه‌ها

اتفاقات ناگوار زندگی، ممکن است ابتلا به روان‌پریشی را در فرد تشدید کند. به ویژه رخدادهای آسیب‌زا در دوران کودکی پیش‌بینی‌کننده‌ی اختلال سایکوتیک در بزرگسالان است. تقریبا ۶۵٪ از افراد مبتلا به این بیماری، آسیبی را تجربه کرده‌اند. آسیب‌های دوران کودکی انواع مختلفی دارند؛ مانند سواستفاده‌ی جسمی یا جنسی، بی‌توجهی جسمی و عاطفی و … .

از نظر تشخیصی و بالینی، باور بر این است که این دست از اختلالات، از بیماری‌های مختلف جسمی نشأت گرفته است که بر مغز اثرگذار می‌باشند. همچنین اضطراب و استرس شدید ممکن است به روان‌پریشی و اختلالات سایکوتیک منجر شود. از این رو رخدادهای استرس‌زا در زندگی به ایجاد و یا پیشرفت این اختلال کمک می‌کنند.

علاوه بر تمام موارد ذکر شده بالا، عمده‌ترین عاملی که در بروز اختلال سایکوتیک شناخته شده، افزایش دوپامین در مغز است. علل ژنتیکی، تنش‌های شدید روحی، جسمی و حتی محیطی، امکان دارد موجب جهش در ژن‌ها شود و در نهایت باعث افزایش بیش از حد دوپامین شود.

همچنین این اتفاق ممکن است ناشی از مواد مخدر و الکل نیز باشد. البته مصرف بیش از حد مواد مخدر توهم‌زا نیز در روان‌پریشی فرد نقش دارد. نقش موادی مانند حشیش، مت آمفتامین و الکل در تشدید و ایجاد بیماری تأیید شده است.

علائم و نشانه‌های اختلال سایکوتیک

فردی که روان‌پریشی یا بهتر بگویم افسردگی سایکوتیک دارد، ارتباط چندانی با واقعیت ندارد. او صداهای عجیبی می‌شنود، ایده‌های عجیب و غیر منطقی در ذهن دارد، یا ممکن است فکر کند که شیطان او را تسخیر کرده است یا پلیس او را به دلیل جنایتی که واقعاً مرتکب نشده است، تحت تعقیب قرار داده است. این افراد ممکن است بدون دلیل مشخص عصبانی شوند، یا ممکن است زمان زیادی را تنها در رختخواب بگذرانند و یا در طول روز بخوابند و شب‌ها بیدار بمانند. فرد مبتلا به اختلال افسردگی ممکن است با حمام نکردن یا تعویض لباس از ظاهر خود غافل شود.

باید توجه داشت که افسردگی سایکوتیک مختص بیماری‌های روان‌پریشی نیست. افرادی که از بیماری‌های روانی دیگری مانند اسکیزوفرنی رنج می‌برند نیز دچار اختلال سایکوتیک می‌شوند. اما افراد مبتلا به افسردگی سایکوتیک اغلب دچار توهم یا توهماتی می‌شوند که با موضوعات مرتبط با افسردگی (مانند بی‌ارزشی یا شکست) سازگار است؛ در حالی که علائم روان‌پریشی در اسکیزوفرنی اغلب عجیب یا غیرقابل قبول است و هیچ ارتباط آشکاری ندارد. اگر بخواهیم مهم‌ترین علائم در اختلالات شدید روانی را بیان کنیم، باید به هذیان و توهم اشاره کرد که باعث پدید آمدن افکار اشتباه در فرد می‌شود. این بیماری روانی نشانه‌های دیگری نیز دارد که شامل موارد زیر است:

• حرکات آهسته و غیر طبیعی
• افکار گیج‌کننده و توهمات
• قادر به بیان احساسات خود نیستند
• از دست دادن علاقه به فعالیتهای گذشته
• مکالمات گیج‌کننده و نامفهوم که با واقعیت سازگار نیستند
• احساس انزوا و تنهایی
• مشکل در برقراری روابط اجتماعی
• نوسانات مکرر خلقی یا نوسانات خلقی مشابه افسردگی
• بی توجهی به بهداشت عمومی و خصوصی

البته باید به این نکته اشاره کرد که بیماران دچار سایکوز (Psychotic)، همگی شرایط متفاوتی دارند و حتی ممکن است علائم مختلف دیگری نیز تجربه کرده باشند. به همین دلیل درمان و استفاده از روش های درمانی سنتی و خود درمانی و استفاده از داروهای انتی سایکوتیک بدون تجویز پزشک می تواند علائم و عوراض بیماری را به شدت افزایش دهد و بیمار را دچار مشکلات جدی دیگری کند.

انواع اختلالات سایکوتیک

پزشکان علت دقیق بیماری روان‌پریشی را نمی دانند. برخی پزشکان معتقدند که افسردگی سایکوتیک از خانواده ناشی می‌شود و در واقع ارثی است. عوامل دیگر مانند استرس، مصرف مواد مخدر و تغییرات عمده در زندگی فرد که ممکن است استرس زا باشد ممکن است باعث این بیماری شود.

اگر بخواهیم انواع اختلالات سایکوتیک را به ترتیب و شدت رواج بیماری معرفی کنیم باید به موارد زیر اشاره کنیم:

1. اختلال هذیانی
2. اختلال روان‌پریشی گذرا
3. اسکیزوفرنی (شیزوفرنی)
4. عاطفه گسیختگی
5. اختلالات سایکوتیک و خودکشی

به علت اهمیت موضوع، در ادامه به هر یک از این موارد به طور مفصل‌تری می پردازیم:

1. اختلال هذیانی

اختلالات هذیانی معمولا در افراد مسن دیده می شود و معمولا در ماه اول شدت بیماری بسیار زیاد است. این نوع اختلال روانی همراه با هذیان‌ گفتن در مورد موضوعات مختلف چون گزند و آسیب جسمی، روحی، مذهبی، خود بزرگ بینی و توهم ترس همراه است. در زیر به انواع موضوعات هذیان که معمولا در افراد مسن رخ میدهد اشاره کرده ایم:

انواع موضوعات هذیان‌ها در بزرگسالان:

• جسمی: کاهش کارکرد بدنی و فعالیت جسمی فرد است.
• شهوانی: فرد باور دارد شخص دیگری عاشق اوست و همه افراد به او علاقه دارند.
• حسادت: تصور به خیانت کار بودن همسر یا معشوقه‌اش و ایجاد حس رقابت حسی با افراد نزدیک زندگی.
• خود بزرگ ‌بینی: اعتقاد به داشتن استعداد عظیم نهفته، توانایی انجام کارهای غیر ممکن و متفاوت.
• توهم و آسیب از دیگران: توطئه‌ای علیه فرد در جریان است، تحت تعقیب بوده یا به او دارو خورانده‌اند یا می خواهند او بکشند.

2. اختلال روان‌پریشی گذرا

روان پریشی گذرا معمولا در میان سالان بسیار شایع است. ویژگی اصلی این اختلال روانی، که معمولا بعد از دهه سوم عمر بروز میکند، شروع ناگهانی علایم هذیان، گفتار آشفته، رفتار آشفته و توهم می‌باشد. در زیر به بیان واضح تر علائم این اختلال پرداختیم:

• گفتار آشفته بیمار: می‌توان به صورت بیان صحبت های بی ربط و خارج شدن از خط موضوعی خاصی اشاره کرد.
• رفتار آشفته بیمار: به کاهش توجه به محیط اطراف، مقاومت در برابر دستورات، باقی ماندن در وضعیت‌های عجیب و غریب، رفتارهای نامناسب بدنی و یا گنگی و بهت میتوان اشاره کرد.
• توهم بیمار: به معنای واکنش به موضوعات غیر طبیعی و ناشناخته اطراف بیمار که بسیار برای او شفاف و روشن بوده و مانند واقعیت، حس طبیعی بودن را انتقال میدهد و به هیچ عنوان تحت کنترل ارادی فرد قرار ندارد.

معمولا شخص بیمار بعد از اینکه به حالت توهم دچار شد، به سرعت در رفتار او شاهد تغییرات هستیم و در عرض کمتر از دو هفته علائم اولیه بیماری نمایان می شود. اختلال روان پریشی گذرا معمولا در ابتدای نوجوانی و اوایل بزرگسالی رخ می دهد و اغلب نسبت به شدت بیماری، دوره درمانی آن حداقل یک روز تا یک ماه طول می‌کشد. بروز این اختلال روانی طی بررسی های انجام گرفته، ناشی از یک بیماری روانی قدیمی یا اثرات فیزیولوژیکی یک ماده در ذهن نیست و معمولا توسط پزشک بررسی و ریشه یابی میگردد.

3. اسکیزوفرنی (شیزوفرنی)

شیزوفرنی را می‌توان بیماری شناخته شده دوران جوانی و ابتدای میان سالی دانست. از ویژگی های اصلی این اختلال می‌توان به وجود حداقل دو مورد از علایم هذیان، توهم، گفتار آشفته، رفتار آشفته و بی‌ارادگی اشاره کرد. علایم دیگر اختلالات اسکیزوفرنی عبارتند از:

• گفتار آشفته
• هذیان گویی
• رفتار آشفته بارز
• توهم و خیالات
• کاهش هیجان و بی ارادگی

در طول مدت این بیماری که معمولا شش ماه طول می کشد تا الگوهای زمانی مختلفی نمایان شود، معمولاً بیمار به ترتیب با الگوهای بیماری مختلفی روبه رو می شود؛ به این ترتیب که، بیمار در دوره اول علائمی همچون روان‌پریشی، سپس در دوره دوم افسردگی و روان‌پریشی و در نهایت با علائم روان‌پریشی دیده شده است.

طی بررسی های انجام شده، دلیل اصلی اختلال سایکوتیک ناشی از مواد مخدر و سوء مصرف استفاده از مواد می باشد که در بیشتر موارد، شخص بیمار نسبت به شغل خود بی تفاوت می شود و عملکرد و بازدهی شغلی او به شدت کاهش می‌یابد، ارتباطات اجتماعی او محدود شده و تمایل به حضور در اجتماع ندارد. البته باید به این نکته اشاره کرد که این اختلال می‌تواند در هر سنی، از بلوغ تا اواخر زندگی فرد رخ دهد.

4. عاطفه گسیختگی

عاطفه گسیختگی یکی دیگر از علائم بیماری روان پریشی است که معمولا در ابتدای سنین بزرگسالی نمایان می شود. اگر بخواهیم علائم مهم این اختلال خلقی عمده را معرفی کنیم، باید به شیدایی و افسردگی اساسی اشاره کنیم.

5. اختلالات سایکوتیک و خودکشی

آیا تا بحال به شخصی برخورد کرده اید که صداهای در اطراف خود می شنود یا چیزهای می بیند که وجود خارجی ندارند؟ این زنگ هشداری برای یک بیمار سایکوتیک است. شخص بیمار ممکن است تصور کند که افراد دیگری می‌توانند تفکرات ذهنی او را بخوانند و افکارشان را کنترل کنند یا تصمیم دارند به او صدمه بزنند. وجود همچین علائمی برای همه افراد واقعا ترسناک است و سبب ایجاد انزوا و گوشه گیری در فرد بیمار می‌گردد. افرادی که دچار اسکیزوفرنی می شوند، ممکن است گاهی از کارها و تفکرات عجیب یا غیرعادی صحبت کنند. آنها ممکن است ساعت‌ها بدون حرکت یک گوشه بنشینند، بدون آنکه یک کلام با کسی صحبت کرده باشند. زمانی می‌توان وجود این بیماری را در فرد تشخیص داد که فرد بیمار شروع به بیان تفکرات خود در مورد محیط و اطرافیان خود کند. وجود همچین علائمی در شخص، امکان بروز خود کشی را به شدت افزایش می‌دهد و معمولا بیش از ده درصد افراد روان پریش نسبت به افراد عادی اقدام به خودکشی می کنند. باید توجه داشت شخص بیمار را نسبت به نوع و شدت بیماری باید تحت مراقبت قرار داد و در موارد شدید، باید به بستری کردن بیمار و تحت مراقبت قرار دادن آن توجه کرد. اگر شما با بیماران مبتلا به اختلال سایکوتیک در ارتباط هستید، حتما به موارد زیر برای برخورد و نگهداری از بیماران توجه داشته باشید:

1. اگر فرد بیمار تصمیم به خود کشی گرفت و یا اقدام به خودکشی کرد، حتماً با 115 تماس بگیرید.
2. سعی کند ابزار و سایلی را که فرد امکان دارد با انها اقدام به خودکشی کند، در دسترس او قرار ندهید.
3. اگر بیمار افکار خودکشی خود را برای شما مطرح می‌کند، سعی کنید او را به روش های مختلف متقاعد کنید یا از پزشک کمک بخواهید.
4. سعی کنید فرد بیمار را تنها نگذارید، با او صحبت کنید و به او بگویید که نگرانش هستید. از او بخواهید که مشکلاتش را با شما مطرح کند و بگویید به او کمک می کنید تا مشکلش برطرف شود. اگرچه انجام این کار بسیار دشوار است، اما قطعاً توجه کردن به بیمار و ابراز احساسات به او، در درمان وضعیت فعلی او بسیار اثر بخش است.

درمان اختلال سایکوتیک

اگر به دنبال درمان اختلال سایکوتیک هستید، باید بدانید که ۵ روش رایج در درمان این بیماری وجود دارد،

البته شیوه درمانی حتماً باید با نظر پزشک متخصص، بر اساس نوع و شدت بیماری انتخاب گردد. در ادامه انواع روش‌های درمانی برای اختلال سایکوتیک را معرفی و بررسی می‌کنیم:

روان‌درمانی

اگرچه داروهای ضد افسردگی سایکوتیک، اساس درمان اسکیزوفرنی هستند؛ اما تحقیقات نشان داده است که مداخلات روانی اجتماعی، از جمله روان‌درمانی، بهبود بالینی را افزایش می‌دهد. استفاده ترکیبی از داروهای ضد روان‌پریشی و درمان‌های روانی اجتماعی، برای درمان اکثر بیماران روان‌پریش مفیدتر از استفاده از هرگونه درمان به تنهایی خواهد بود.

دارو درمانی

داروهای ضد روان‌پریشی که برای تسکین علائم اسکیزوفرنی استفاده می‌شوند، به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: آنتاگونیست‌های گیرنده دوپامین مانند کلرپومازین،‌ هالوپریدول و آنتاگونیست‌های سروتونین و دوپامین مانند risperidone و clozapine.

درمان الکتروشوک

درمان الکتریکی (ECT)، یک درمان بی‌خطر و بسیار اثربخش برای افرادی است که افسردگی روان‌پریشی دارند و بدن آنها دیگر به داروها پاسخ نمی‌دهد. درمان تشنج الکتریکی نیز برای افرادی که دارای تمایل به خودکشی هستند توصیه می‌شود؛ زیرا تسکین سریع را فراهم می‌کند. درمان با تشنج الکتریکی ممکن است سریع‌ترین درمان باشد؛ اما درمان مداوم، اغلب شامل داروهای ضد افسردگی می‌شود که برای جلوگیری از عود علائم لازم است.

کنار آمدن با بیماری

افسردگی سایکوتیک می‌تواند عملکرد افراد را با مشکل مواجه کند؛ زیرا در واقع افراد دچار تحریف می‌شوند. از آنجا که علائم روان‌پریشی می‌تواند خطر خودزنی تصادفی یا عمدی را افزایش دهد، دریافت درمان مناسب بسیار مهم است. نیاز به درمان بستگی به زمان دریافت درمان افسردگی روان‌پریشی دارد. هرچه دیرتر شخص به دنبال درمان باشد، به احتمال زیاد نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

آشنایی با داروهای ضد روان‌پریشی

داروهای روان پریشی جزوء عمومی ترین راهکارهای درمان بیماران روان پریش است، که بیشتر بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی در طول درمان با این داروها بهبود پیدا می کنند. البته این نکته را هم باید در نظر گرفت که بدن برخی بیماران به دارو پاسخ نمی دهد و تعداد کمی نیز ممکن است به دارو نیاز نداشته باشند. اگرچه این داروها معمولا بیماری را به طور کامل درمان نمی‌کنند، اما به شدت باعث کاهش علائم به میزان قابل توجهی می شود و به بیمار اجازه می‌دهند عملکرد و کیفیت بهتری در زندگی خود داشته باشد. توجه داشته باشید انتخاب نوع و دوز داروی ضد روان‌پریشی، یک امر فردی است و باید توسط پزشک متخصص و با توجه به بیماری و نوع درمان بیماری‌ انتخاب می شود. اگر بخواهیم دارو های روان پریشی را دسته بندی کنیم، این دارو ها به دو دسته کلی تفکیک می شوند:

• داروهای ضدروان پریشی قدیمی‌ (آنتی سایکوتیک‌های تیپیک): داروهای نسل اول
• داروهای ضد روان‌پریشی جدید (آنتی سایکوتیک‌های آتیپیک): داروهای نسل دوم

داروهای ضدروان پریشی گروه یک

ابن دسته از داروه‌ها جزو نخستین داروی ضد روان‌پریشی بوده‌اند که به‌ صورت تصادفی کشف شد و سپس در درمان سایکوتیک مورد استفاده قرار گرفته‌اند. نام این دارو کلرپرمازین (تورازین) بود و سپس داروهای زیر به ‌سرعت وارد بازار شد:‌

• فلوفنازین (پرولیکسین)
• هالوپریدول (هالدول)
• لوکساپین (لکساپین)
• پرفنازین (تریلافون)
• تیوریدازین (ملاریل)
• تیوتیکزن (ناوان)
• تری فلئوپرازین (استلازین)

این داروها به‌عنوان داروهای آرام‌بخش (به معنای،گیرنده عصب) تعیین می‌شوند، چراکه در درمان علائم مثبت (علائم حاد از قبیل هذیان)، توهم، اختلال فکری، سستی ارتباطات، دوسوگرایی یا بی‌ثباتی احساسی تاثیرگذار هستند. لازم به ذکر این نکته است که این داروها ممکن است به‌ کندی شناختی و حرکات غیرارادی منجر شوند. همچنین توان مقابله با علائم منفی نظیر بی‌احساسی، کاهش انگیزه و عجز در بیان احساسی را دارا نمی‌باشند.

داروهای ضدروان پریشی گروه دو

این دسته از داروهای افسردگی سایکوتیک که جزو نسل جدید از داروهای ضد سایکوز به شمار می‌آیند و به تازگی بعد از داروهای گروه اول شناخته و تولید شده‌اند برای درمان روان‌پریشی تجویز می‌شوند. استفاده از این داروها به میزان مناسب، با عوارض جانبی عصب‌شناختی کمتر؛ که بیشتر شامل علائمی چون خشکی عضلانی، اسپاسم دردناک، بی‌حسی یا لرزش است، همراه می‌باشد.

اگر بخواهیم یکی از معروف‌ترین این داروه‌ها را معرفی کنیم، باید به این اشاره کنیم، کلوزاپین (کلوزاریل) تنها دارویی است که در حین عدم واکنش داروهای ضدروانپریشی دیگر مؤثر واقع می‌گردد. در مدت شش ماه اول درمان، تعداد سلول‌های خون باید به‌صورت هفتگی و بعد هر دو هفته و در نهایت یک‌ بار در ماه به‌ طور نامحدود صورت گیرد تا امکان تشخیص به‌موقع عوارض جانبی (در صورت بروز) میسر گردد.

قطع مصرف داروهای ضدروان‌پریشی

اگر جزو آن دسته از بیمارانی هستید که داروهای ضد روان پریشی استفاده می کند و تصمیم دارید مصرف دارو را متوقف کنید، باید قبل از هر اقدامی با پزشک خود مشورت کنید و از قطع مصرف ناگهانی دارو به شدت دوری کنید، معمولاً داروهای روان پریشی به تدریج و در بازهای زمانی مشخص استفاده آن کاهش و یا قطع می شود. قطع ناگهانی این داروها امکان دارد باعث ایجاد احساس ناخوشایند در فرد کنند. متخصصین معمولاً با توجه به نوع شدت بیماری و وضعیت روحی بیمار به آنها توصیه می‌کنند تا دوز دارو را به کم کم کاهش داده و یا قطع کنند.

عوارض جانبی داروی روان‌پریشی

استفاده زیاد از حد هر گونه دارویی چه داروهای که مصرف عمومی دارند و چه داروهای روان پریشی میتواند برای شخص مصرف کننده مشکل ساز شوند، قطعاً استفاده از داوری روان پریشی کمک به درمان بیماری شما میکند و باعث بهبود علائم شما میگردد ، اما این نکته را نباید فراموش کرد استفاده بیش از حد و سرخود از هر دارو باعث ایجاد عوارض جانبی مختلفی در شما میشود، توجه داشته باشید هر دارو برای یک بیمار خاص با شرایط متفاوت تجویز میشود که استفاده سرخود شما باعث دریافت علائم درمانی مشابه در بیماری شما نمی گردد،. همچنین باید بدانید بسته به سیستم بدنی شما عوارض جانبی یک داروی یکسان می‌تواند در افراد مختلف عوارض متفاوتی داشته باشد. در زیر به عوارض جانبی عمده داروهای روان پریشی که گاهی اوقات در برخی بیماران نشان داده شده است، اشاره کرده ایم:

• خواب‌آلودگی بیش از حد
• خشکی دهان
• تاری دید
• خارش و یبوست
• افزایش وزن بیش از حد و ناگهانی
• اختلالات حرکتی(بی حالی، عدم تمرکز)

گیاهان دارویی و درمان اختلالات روانی

از گذشته و به خصوص در تب ایرانی همیشه گیاهان دارویی جایگاه مطلوبی برای درمان بیماری های خاص و عمومی داشته اند، حتی میتوانیم به جایگاه ارزشمند طب ایرانی و استفاده از گیاهان دارویی برای درمان بیماری و مشکلات روانی به خصوص در بیماری های خفیف و مزمن اشاره کرد، از این رو برخی از گیاهان دارویی که برای درمان بیماری های افسردگی مفید هستند را معرفی می کنیم:

روغن اسطوخدوس و درمان افسردگی

اسطوخدوس جزو شناخته شده ترین گیاهان دارویی برای درمان افسردگی به شمار می‌آید. استفاده از روغن این گیاه ارزشمند به شکل اسپری و حتی استنشاقی باعث ایجاد آرامش و احساس رفع کسلی در انسان می‌گردد. روغن اسطوخدوس جزوء گیاهان اعتیادآور و یا خطرناک به شمار نمی‌آید. اگر بخواهیم این گیاه را در یک جمله ساده معرفی کنیم باید بگوییم، اسطوخدوس یک درمان کننده ی اضطراب است، و شما را خسته (کسل) نمی‌کند و می‌تواند باعث ایجاد آرامش در شما گردد، هر زمان که در شما حس اضطراب افزایش پیدا کرد، می‌توانید از روغن این گیاه ارزشمند برای بازگشت آرامش در وجود خود استفاده کنید.

گل راعی

هوفاریقون یا بهتر است بگوییم گل راعی، از گیاهان علفی با گل‌های زرد و به‌شکل ستاره که در اروپا رشد می‌کند به شمار می‌آید، امروزه از این گیاه بیشتر برای بهبود افسردگی مزمن و کاهش علائم یائسگی در خانم‌ها استفاده می‌شود. گل راعی در میان داروهای گیاهی شناخته شده برای درمان افسردگی جزو بهترین داروه‌های گیاهی به شمار می‌آید. اگر بخواهیم نگاهی به تاریخچه استفاده از گل راعی و عملکرد درمانی آن در برطرف سازی افسردگی داشته باشیم، خاصیت درمانی آن بیشتر در میان نازی ها برای درمان افسردگی با شدت ملایم و متوسط استفاده شده است و به عنوان یک دارو ضدافسردگی موثر با کمترین عوراض جانبی، در بین پزشکان گیاهی شناخته و تایید شده است. قطعاً می‌توان گفت اثربخشی گل راعی به خوبی داروهای تجویز شده پزشکی برای درمان افسردگی می‌باشد.

سنبل الطیب

گیاه سنبل الطیب، به عنوان یک داروی گیاهی ضد اضطراب و ضدافسردگی ملایم شناخته شده است، طی بررسی‌های آزمایشگاهی انجام‌شده روی این گیاه دارویی مشخص شده، که این گیاه هیچ اثر منفی و خطرناکی نداشته است، فلذا یک گزینه ایده آل دارویی برای درمان افسردگی ملایم محسوب می‌شود. طی آزمایشات انجام شده روی این گیاه مشخص شده، که عصاره ریشه سنبل الطیب، موجب بهبود کم‌خوابی و اختلات خواب در افراد می‌شود.

همچنین گیاه سنبل الطیب یک داروی موثر ضد اضطراب است، که برخلاف اسطوخدوس که شما را خسته و کسل می‌کند، هیچ اثر منفی در بدن شما ایجاد نمی کند، اگر به دنبال درمان افسردگی‌های شدید با سنبل‌الطیب این گیاه یک گزینه ی خوب با اثر بخشی مطلوب است.

جنسینگ هندی

جیسینگ هندی که در علم پزشکی هند به عنوان یک انتخاب مناسب برای درمان افسردگی به شمار می‌آید پیشینه ی ۶۰۰۰ ساله دارد. معمولا گیاه جیسینگ برای درمان‌های متعددی مورد استفاده قرار می‌گیرد که بسیاری از آن‌ها به صورت علمی مورد بررسی قرار گرفته شده و تایید شده‌اند: این گیاه در درمان اضطراب، سرد مزاجی، بی حالی و خستگی، خواب‌آلودگی، افسردگی مزمن، پارکینسون، آتروفی عصبی، آلزایمر، افسردگی و… تاثیری مثبتی دارد.

گل بابونه

گل بابونه جزو خانواده گل های مینای چمنی از تیره گیاهان کاسنی به شمار می آید، از بابونه معمولا برای درمان بیماران درگیر با افسردگی و اضطراب خفیف استفاده میشود، این گیاه بسیار آرامش بخش و نشاط آور است و جزو گیاهان محبوب در میان درمانگران برای برطرف سازی افسردگی خفیف و کاهش اضطراب عمومی به شمار می آید. گل بابونه در دو گونه مختلف کشت می شود، که با عنوان های بابونه وحشی ( Matricaria recutita ) و بابونه انگلیسی (Chamaemelum nobile) شناخته شده است. البته این گیاه از نظر اسمی و نوع رویش تفاوت با هم دارند ولی هر دو مزایای مشابهی را ارائه می‌کنند و معمولا برای درمان اختلال اضطراب عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

سخن پایانی

همانطور که در بالا ذکر شد، افسردگی سایکوتیک یا اختلالات روانی پریشی شدید (Psychotic) که به شدت بر روی روان فرد تأثیر می‌گذارد، می‌تواند بر تمام جنبه‌های زندگی فردی و خانوادگی بیمار تأثیر بسزایی داشته باشد. البته باید توجه داشت که افسردگی سایکوتیک نیز مانند سایر اختلالات روانی دارای انواع مختلفی است که اغلب علائم و نشانه‌های خود را در دوران نوجوانی و جوانی نشان می‌دهد.

البته بسیاری از بیماران روان‌پریش نیازی به درمان نظارت مداوم و طولانی مدت ندارند و اصطلاحاً سرپایی هستند؛ ولی در برخی موارد، علائم بیماری آنقدر شدید است که زندگی بیمار و اطرافیان آنها مختل می‌شود و حتی ممکن است به دیگران آسیب برساند و حتماْ لازم است در چنین شرایطی بیمار تحت نظر روان درمانگر قرار بگیرد و درمان شود. اگر فکر می‌کنید از اطرافیانتان علائم اختلال سایکوتیک را دارد یا خودتان نشانه‌ های از این اختلال را تجربه می‌کنید، می‌توانید با مشاوران  و متخصصان روان درمانی ما در کلینیک تراپیا در تماس باشید.

اختلال سایکوتیک چیست؟

اختلال سایکوتیک نوعی از اختلالات روانی است که در آن شدت بیماری افسردگی بسیار شدید بوده و با روان پریشی همراه است.

اختلال روان پریشی کوتاه مدت چیست؟

اختلال روان پریشی کوتاه مدت دسته ای از بیماری اختلال سایکوتیک است که در آن، نشانه های سایکوز اعم از توهم و هذیان به طور ناگهانی ظاهر می‌شوند.

اختلال سایکوتیک مشترک یا جنون مشترک چیست؟ 

اختلال سایکوتیک مشترک نوعی از اختلال سایکوتیک است که در آن چندین نفر به طور همزمان مبتلا می‌شوند. این نوع از بیماری سایکوتیک بسیار نادر بوده و تنها بصورت موردی مشاهده می‌شود.