افسردگی آتیپیک (غیرمعمول) را بیشتر بشناسیم 

این روزها در مورد اختلال افسردگی بسیار صحبت می‌شود. این اختلال روانی بر احساس، فکر و تمرکز تأثیرات نامطلوبی می‌گذارد. یکی از گونه‌های این بیماری روانی، افسردگی آتیپیک (Atypical depression) است که خود زیرمجموعه‌ی از افسردگی ماژور است. این عارضه دارای چند نشانه مهم می‌باشد؛ از جمله تغییر وزن و اشتها، اختلال در خواب، خمودگی، تغییرات خلقی. بعد از تشخیص و شناسایی این اختلال با کمک روش‌های درمانی مختلف، می‌توان اقدام به درمان اختلال افسردگی غیرمعمول کرد. در ادامه قصد داریم از چیستی این اختلال تا علل و نشانه‌های آن و همچنین درمانی که می‌تواند انجام شود، سخن بگوییم.

اختلال افسردگی غیر معمول یا افسردگی آتیپیک چیست؟

هر نوع از افسردگی می تواند شما را غمگین کند و شما زندگی شما را از حالت طبیعی خود خارج کند. افسردگی آتیپیک یا افسردگی غیرمعمول، افسردگی ای با ویژگی های غیر معمول می باشد. به این معنی که اخلاق یا خلق و خوی فردی که دچار این اختلال شده است می تواند در پاسخ به اتفاق های مثبت مشخص شود. این اختلال دارای علائمی مثل: خواب زیاد، احساس سنگینی دست ها یا پاها، افزایش اشتها و احساس طرد شدن است.

برخلاف واژه آتیپیک یا غیرمعمول، افسردگی آتیپیک بسیار شایع و رایج است. در رابطه با این نوع افسردگی می‌توان گفت که مشخصاً شباهت زیادی با افسردگی اساسی یا اختلال دیستایمیک دارد. علائم این افسردگی از سن نوجوانی خود را بروز می‌دهد. مشاوره درمانی می‌تواند کمک به رفع این اختلال کند.

علائم و نشانه‌های اختلال افسردگی آتیپیک چیست؟

یکی از خصوصیات اصلی افسردگی غیرمعمول، واکنش های رفتاری است. درواقع، فرد مبتلا به افسردگی آتیپیک یا آتیپیکال، در صورت بروز اتفاقات مثبت دچار تغییرات خلقی می‌شود.

از علائم این اختلال می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• اختلال تغذیه ای مانند افزایش وزن و زیاد شدن اشتها

یکی از نشانه‌های افسردگی آتیپیک، تغییر اشتها و افزایش وزن است که ممکن است علت هورمونی و یا روانی داشته باشد.

• احساس رخوت و خمودگی در افسردگی آتیپیک

شخص مبتلا، اغلب اوقات را در رختخواب گذرانده و همیشه احساس کسالت و رخوت می‌کند. به همین دلیل، انرژی برای انجام فعالیت‌های خود را ندارد که باعث اهمال‌کاری در رسیدن به اهداف مهم خود می‌شود.

• اختلال خواب

در این عارضه فرد دچار اختلال در خواب می‌شود و ممکن است در طول شبانه روز زمان بیشتری را در خواب بگذراند و یا زمان خوابش دچار اختلال شود و شب‌ها زمان بیشتری را بیدار باشد.

• داشتن افکار مربوط به خودکشی در افسردگی غیرمعمول

امید به زندگی در فرد کاهش یافته و شخص احساس بی‌ارزشی و ناتوانی می‌کند و دچار افکار خودکشی می‌شود و یا در موارد حاد اقدام به خودکشی نماید.

• عدم تحمل انتقاد دیگران

وقتی شخص مبتلا به این عارضه می‌شود در برابر انتقاد و یا نصیحت دیگران واکنش شدیدی از خود بروز می‌دهد و ظرفیت نقدپذیری‌اش به طور عجیبی کاهش می‌یابد.

از انواع نشانه‌های افسردگی آتیپک عدم تحمل نقد و انتقاد دیگران و اختلال عدم توجه و تمرکز در افراد می باشد.

• اختلال عدم توجه و تمرکز در افسردگی آتیپیک

در این اختلال فرد به دلیل افزایش اضطراب سطح تمرکز پایینی دارد و به سختی می‌تواند توجه و تمرکز در انجام فعالیت‌ها داشته باشد. همچنین اغلب علائم افسردگی در گروه‌های سنی کودک و نوجوان با بزرگسالان تفاوت دارد که شامل مواردی مانند کج‌خلقی، نگرانی، درد، ممانعت از حضور در مدرسه و نیز لاغری می‌شود. پزشک ممکن است با معاینات و بررسی نتایج آزمایشات بالینی، متوجه اختلالات هورمونی مانند: کم‌کاری هورمون تیروئید شود که خود عامل افسردگی و افزایش وزن است.

علل و ریشه های ابتلا به افسردگی آتیپیک چیست؟

دانشمندان هنوز علت دقیق اینکه چرا برخی از افراد، دچار افسردگی یا افسردگی آتیپیک می‌شوند، را نمی‌دانند. هرچند گروهی از آنها عامل ژنتیک را در ابتلا به این اختلال موثر می‌دانند. در واقع محققین، در یک سری از تحقیقات به این نتیجه رسیدند که افسردگی حاصل اختلال در عملکرد بخشی از مدارهای مغزی است که تنظیم‌کننده خُلق در انسان می‌باشد و امکان ارتباط نواحی از مغز با دیگر نواحی را امکان‌پذیر می‌کند. در واقع نورون‌های سیستم عصبی، ناقل سیگنال‌ها از طریق مواد شیمیایی مغز (سروتونین و دوپامین) می‌باشند.

عوامل موثر در افسردگی غیرمعمول

مجموعه ای از عوامل، در ابتلا به افسردگی آتیپیک دخیل می‌باشند که شناسایی این عوامل می‌تواند کمک بسزایی در مراحل درمانی نماید.

این عوامل عبارتند از :

• حوادث ناگوار دوران کودکی: در ابتلا به افسردگی غیرمعمول، آسیب‌های روحی که در دوران کودکی اتفاق افتاده موثر است.
• سابقه افسردگی در خانواده: با توجه به بحث وراثت و ژنتیک، این عامل نیز در این افسردگی نقش تعیین‌کننده‌ای دارد.
• فوت نزدیکان و عزیزان: بحران‌های روحی به دلیل از دست دادن نزدیکان ایجاد می‌شود، زمینه‌ساز ابتلا فرد به افسردگی آتیپیکال ATIPIC است.
• منازعات و دعواهای بین فردی: در بررسی و تحقیقات محققان متوجه شدند که این عامل هم دخیل می باشد.
• هر نوع سوء استفاده جسمی، جنسی یا احساسی: عوامل مهمی هستند که در ابتلا فرد به افسردگی غیرمعمول یا آتیپیک تاثیرگذار هستند.
• برخی از ویژگی های شخصی:  ویژگی هایی همانند: عدم داشتن اعتماد به نفس، عزت نفس پایین و یا وابستگی بیش از حد و یا حتی داشتن سابقه افسردگی دیستماتیک، افسردگی پس از زایمان، اختلال دوقطبی و یا اختلال مالیخولیا
• خودکشی یکی از اعضای خانواده یا داشتن سابقه خودکشی
• هر نوع رویداد مهم زندگی مانند نقل مکان، حوادث سوختگی یا تصادفات، تغییر یا از دست دادن شغل، بیکاری و بازنشستگی
• داشتن بیماری‌های خاص مانند سرطان، بیماری قلبی، سکته مغزی و یا سومصرف مواد مخدر یا الکل.

عوارض و پیامدها افسردگی آتیپیک

در واقع، افسردگی آتیپیک مانند برخی از انواع افسردگی، یک بیماری ساده نیست. اختلال افسردگی غیرمعمول منجر به مشکلات عمده ‎ای نظیر اختلالات روانی و خلقی در فرد می‎شود. به عنوان مثال، می توان به اضطراب و استرس، خودکشی، اختلال خواب، اختلال تغذیه اشاره نمود. تمامی این پیامدها، منجر به نامیدی، اهمال کاری،خمودگی و درنهایت، عدم موفقیت در فعالیت‌های روزانه می‌شود. البته خبر خوب اینکه، با مشاوره‌درمانی و گاهی در صورت نیاز با مداخلات دارویی می‌توان اقدام به درمان این عارضه کرد.

تشخیص افسردگی غیرمعمول :

اگر با مطالعه این متن احساس می‌کنید افسردگی غیرمعمول یا آتیپیک دارید، می‌توانید با مراجعه به پزشک آزمایش‌های تخصصی انجام دهید. نتایج آن می‌تواند به پزشک شما کمک کند مشکلاتی که منجر به بروز برخی نشانه‌ها می‌شود را تشخیص دهد و هر گونه عوارض جانبی را بررسی نماید.
افسردگی آتیپیک (atypical depression) افسردگی متداول، اما درمان‌پذیر است. کافیست بر اساس ریشه مشکل، بهترین روش درمانی پیشنهاد و اجرا شود.

تست های بالینی در افسردگی غیرمعمول:

تست‌هایی که برای تشخیص اختلال افسردگی آتیپیک صورت می‌گیرد، عبارتند از: آزمایش خون یا همان آزمایش هورمون تیروئید. همچنین از بیمار سوالاتی پرسیده می‌شود که گزیده ‎ای از آن ها در ادامه آمده است:

• داروهایی که مصرف می‌کند
• داشتن سابقه بیماری شخصی یا خانوادگی
• داشتن نشانه‌ها و علائم مهم
• بررسی شرایط زندگی شخصی
• بررسی تجارب و حوادث در گذشته و دوره کودکی

تست DSM-5 دراختلال افسردگی آتیپیک:

در واقع تست DSM-5 یک راهنما جامع و کاملی است که توسط انجمن پزشکی آمریکا تهیه شده است. این تست، به متخصص کمک می‌کند که با بررسی علائم بیمار بتواند تشخیص صحیحی برای درمان داشته باشد. شما می‌توانید جهت تشخیص این اختلال، تست روانشناسی را در کلینیک تراپیا انجام داده و در صورت نیاز با متخصصین کلینیک در ارتباط باشید.

درمان اختلال غیرمعمول یا آتیپیک چیست؟

در رابطه با درمان افراد مبتلا به افسردگی آتیپیک، با توجه به شدت علائم و نشانه‌ها، متخصصین روان‌درمانی داروهایی را برای فرد مبتلا توصیه می‌کنند. روش‌های غیردارویی که برای درمان اختلالات افسردگی استفاده می‌شود شامل روش‌هایی مثل طرح‌واره‌درمانی، هیپنوتیزم، کوچینگ فردی، خنده‌درمانی و ورزش‌درمانی می‌باشد.

در واقع در درمان دارویی، متخصصین با تجویز انواع داروهای ضدافسردگی با دوز مشخص, تنظیم میزان موادشیمیایی در مغز را موجب می‌شود تا سیستم عصبی مرتبط با خلق و خو کاراتر شود. انواع مختلفی از داروهای ضدافسردگی برای درمان افسردگی آتیپیک در دسترس می باشد.

سخن پایانی:

در این مقاله به علائم و نشانه ها و نحوه درمان افسردگی آتیپیک پرداختیم. اگر از این اختلال رنج می‌برید، می‌توانید با کمک گرفتن از مشاورین متخصص ما در کلینیک روانشناسی تراپیا، اقدام به درمان و بهبود این اختلال نمایید.