راهکارهای درمان حمله پانیک یا وحشتزدگی 

درمان در لحظه حملات پانیک

قبل از هرچیز، اگر در مورد پانیک اتک یا اختلال پانیک، اطلاعات کاملی ندارید، پیشنهاد می کنیم قبل از مطالعه این مطلب، حتماً مقاله “اختلال پانیک” را مطالعه نمایید. چنانچه گرفتار حملات پانیک شده اید، با راهکارهای زیر می توانید به درمان پانیک اتک، کمک کنید:

• پیاده روی کنید: پیاده روی و ورزش های سبک میتواند به ریلکس شدن شما کمک کنید. بهتر است با دوستان صمیمی خود به پیاده روی بروید و لذت ببرید و با اینکار علائم خود را هم کاهش دهید.
• سعی کنید خودتان را آرام کنید: سعی کنید با تکنیک های ریلکسیشن خود را آرام کنید. برای اینکار روی ریتم نفس کشیدنتان تمرکز کنید.

  

آرام و عمیق نفس بکشید. تنش موجود در بدن تان را درک کنید و خودتان را آرام کنید.

• دمای بدن خود را کاهش دهید: کاهش دمای بدن به آرامش سریع تر شما کمک میکند. میتوانید از بسته های یخ  در پشت و گردنتان استفاده کنید. آب خنک را آرام آرام بنوشید تا دمای بدن شما کاهش یابد.
• سعی کنید حواس خود را پرت کنید:. علائم وحشتزدگی حتما شما را آزرده خاطر کرده است و بهتر است برای رهایی از علائم و کم شدن علائم سعی کنید خود را با کار دیگری مشغول کنید. با دوستان خود صحبت کنید، مطالعه کنید، مدیتیشن انجام دهید.

بطور کلی با قرار دادن بدن در حالت ریلکسی و آرامش، سریع تر میتوان از نشانه های اضطراب ترس خلاص شد.

حمله پانیک چگونه درمان می شود؟

زمانیکه بخاطر علائم ذکر شده در پانیک اتک، به پزشک مراجعه میکنید، اولین کاری که پزشک انجام می دهد این است که با معاینات فیزیکی از سلامت جسمی شما مطمئن شود . بعد از آن برای تشخیص بهتر ممکن است شما را به یک روانپزشک یا روانشناس ارجاع دهند.  آگاه باشید اولین قدم و مهم ترین قدم برای درمان موثر، تشخیص بیماری است.

اختلال هراس یا همان حمله پانیک، بر اساس نظر پزشک با یکی یا هر دو روش زیر قابل درمان می باشد:

• داروها
• روان درمانی، از جمله درمان شناختی رفتاری

که در ادامه مختصری به هر دو روش چهت درمان پانیک اتک پرداخته می شود.

رویکرد روان درمانی در اضطراب ترس ( حمله پانیک )

درمان شناختی رفتاری (CBT)، در واقع یک نوع روان درمانی(Psychotherapy)  مبتنی بر تحقیقات است که معمولا برای درمان پانیک اتک یا همان اضطراب ترس، استفاده می شود. در روش درمانیCBT، روش های مختلف فکر کردن، عمل کردن و حتی واکنش نشان دادن به احساساتی که حین یا قبل از حمله پانیک رخ می دهد، به بیمار آموزش داده میشود. زمانی که بیمار بیاموزد چگونه واکنش متفاوتی به احساسات فیزیکی اضطراب و ترس در طول حمله پانیک نشان دهد، آنگاه حملات پانیک و یا علائم آن کمتر خواهند شد.

مواجهه درمانی یک روش متداول CBT است که بر رویارویی با ترس‌ها و باورهای مرتبط با حمله پانیک تمرکز می‌کند تا به بیمار کمک کند تا به این مشکل فائق آمده و زندگی عادی خود را پیش ببرد و بتواند کیفیت زندگی بهتری داشته باشد. گاهی اوقات از نوردهی درمانی، همراه با تمرینات تمدد اعصاب هم برای درمان panic attack، استفاده می شود.

به عنوان مثال، یک فرد مبتلا به حمله پانیک، ممکن است تصور کند که اگر در حال رانندگی دچار اضطراب ترس شود؛ تصادف میکند و بسیار از این موقعیت وحشتزده باشد. اما روان درمانگر میتواند به او کمک کند که به این موضوع واقف شود که در صورتی که در حین رانندگی دچار این مشکل شدید راحت ترین کار این است که در اولین جا توقف کنید و سعی کنید با راه هایی که وجود دارد خود را آرام کنید.

 رویکرد دارودرمانی یا فارماکولوژی (Pharmacology)

گاهی اوقات پزشکان برای درمان حمله پانیک، دارو تحویز میکنند. داروها زمانی مؤثرتر هستند که با سایر درمان‌ها، مانند درمان و تغییر سبک زندگی، که به علل زمینه‌ای اختلال هراس می‌پردازند، ترکیب شود.انواع مختلفی داروی موثر برای درمان اضطراب ترس وجود دارد:

• داروهای ضد افسردگی، مانند مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) و مهارکننده های بازجذب سروتونین- نوراپی نفرین (SNRIs)
• مسدود کننده های بتا
• داروهای ضد اضطراب مانند بنزودیازپین ها

نکته بسیار مهم این است که برخی از این داروها ممکن است باعث اعتیاد شخص بیمار شوند؛ بنابراین دوز مصرفی و دور مصرف حتما میبایست زیر نظر پزشک و با دستور مستقیم وی باشد.

داروهای ضد افسردگی SSRI و SNRI معمولا جهت درمان افسردگی تجویز می شوند، تحقیقات نشان داده که این داروها به درمان علائم حمله پانیک، نیز کمک کنند. داروهای ضد افسردگی چند هفته طول می کشد تا شروع به کار کنند، بنابراین باید آنها را به طور مداوم مصرف کنید، نه فقط در هنگام حمله پانیک. برخی از عوارض جانبی این داروها عبارتند از: احساس تهوع، اختلال در خواب یا سردرد.البته این عوارض معمولا زیاد نیستند و پزشک معمولا برای جلوگیری از بروز عوارض جانبی در بیماران از دوز کم شروع میکند و در طول زمان و به آرامی دوز را افزایش میدهد.در صورتی که هر گونه عوارض دیگری مشاهده شود حتما بیمار می­بایست با پزشک خود مشورت کند.

بتا بلوکرها می توانند در درمان و کنترل برخی از علائم فیزیکی اختلال هراس، لرزش، تعریق و تپش قلب به بیمار کمک کنند. معمولا پزشکان کمتر این دارو را برای حمله پانیک، تجویز میکنند اما این دارو میتواند به کاهش علائم قبل از panic attack کمک کند.

بنزودیازپین ها، که داروهای آرام بخش ضد اضطراب هستند، می توانند در کاهش سریع علائم حمله پانیک، بسیار موثر باشند. اما مشکل استفاده از این داروها این است که برخی از بدن ها با این دارو ها سازگار میشوند و برای تاثیر مدام بیمار باید دوز مصرف را بالا و بالاتر ببرد و برخی از افراد هم بسیار به دارو وابسته (معتاد) میشوند بنابراین پزشکان این داروها را فقط برای مدت کوتاه زمانی، برای بیمار مبتلا به اضطراب ترس، تجویز میکنند.

اما باید به این نکته مهم توجه داشت که هم روان درمانی و هم دارودرمانی برای تاثیر نیاز به زمان دارند. برای انتخاب بهترین درمان، حتما به پزشک مرجعه نمایید تا بهترین درمان و مدت درمان مناسب با بیماری را در اختیار شما قرار دهد. علاوه بر آن داشتن سبک زندگی درست با خواب کافی، رژیم غذایی مناسب و سالم بهمراه ورزش میتواند در بهبود حملات پانیک، نقش موثری داشته باشد.

چگونه می توانم از خودم در برابر حملات پانیک، حمایت کنم؟

مهم نیست که چقدر در مورد حملات پانیک، خود احساس ناتوانی یا خارج از کنترل بودن می کنید، مهم است بدانید که کارهای زیادی وجود دارد که می توانید برای کمک به خود انجام دهید. تکنیک های خودیاری زیر می تواند تفاوت بزرگی برای کمک به شما برای غلبه بر هراس ترس، ایجاد کند:

بیشتر و بیشتر یاد بگیرید:

اگر شما دچار حملات پانیک میشوید یا یکی از آشنایان شما دچار این نوع حملات میشود. بهترین کمکی که میتوانید به خودتان و عزیزانتان بکنید این است که مدام دنبال این باشید که بیشتر در مورد عارضه ها، درمان ها جستجو کنید و یاد بگیرید تا آگاهانه بتوانبد با آن مقابله کنید.

خواب آرام و کافی داشته باشید:

خواب ناکافی یا بی کیفیت می تواند اضطراب را بدتر کند، بنابراین سعی کنید هفت تا نه ساعت خواب آرام در شب داشته باشید.

یاد بگیرید چگونه تنفس خود را کنترل کنید:

هایپرونتیلاسیون باعث ایجاد احساسات بسیاری (مانند سبکی سر و سفتی قفسه سینه) می شود که در حین حمله پانیک رخ می دهد. از طرف دیگر تنفس عمیق می تواند علائم وحشت را از بین ببرد. با یادگیری کنترل تنفس، می توانید زمانی که احساس اضطراب می کنید، خود را آرام کنید. و اگر می دانید چگونه تنفس خود را کنترل کنید، احتمال ایجاد احساساتی که از آنها می ترسید نیز کمتر است.

به طور منظم تمرین کن:

ورزش یک تسکین دهنده طبیعی اضطراب است، بنابراین سعی کنید در اکثر روزها حداقل 30 دقیقه تحرک داشته باشید (سه جلسه 10 دقیقه ای بهم میتواند تاثیر گذار باشد). ورزش های هوازی موزون که به حرکت دادن دست ها و پاهای شما نیاز دارند – مانند راه رفتن، دویدن، شنا کردن یا رقصیدن – می توانند موثر باشند.

برقراری ارتباط:

اگر شما دچار حملات پانیک، میشوید اولین کمکی که میتونید به خودتان بکنید این است که در مورد مشکل خودتان با شخصی که به او اطمینان دارید گفتگو کنید.

حتی اگر یکی از عزیزانتان دچار این عارضه است سعی کنید محیط دوستانه و صمیمیی برایش ایجاد کنید که بتواند با خیال راحت درباره خود، دغدغه و مشکلش با شما صحبت کند.

از سیگار کشیدن و خوردن الکل و کافئین خودداری کنید:

همه اینها می تواند حملات پانیک، را در افراد مستعد تحریک کند. همچنین در مصرف داروهایی که حاوی محرک هستند، مانند قرص های لاغری و داروهای سرماخوردگی غیر خواب آور، احتیاط کنید.

تکنیک های تمدد اعصاب را تمرین کنید:

فعالیت هایی مانند یوگا و مدیتیشن، در کاهش و درمان اضطراب ترس و هراس نقش دارند. علاوه بر ایجاد آرامش، این تمرین ها، احساس شادی  را نیز افزایش می‌دهند.

بدانید چه زمانی به دنبال کمک باشید:

اگر نگران این هستید که ترس ها و حملات در زندگی شخصی شما و در کیفیت زندگی شما در مدرسه ، خانه و محل کار تاثیر میگذارد بهتر است به یک روان درمانگر مراجعه کنید و مشکل خود را مطرح کنید و از او کمک بخواهید.

هر چه بیشتر و بیشتر در مورد اختلال پانیک یا همان اضطراب ترس بدانید و راه های آرامش و کنترل بر ذهن و جسم خود را بیاموزید راحت تر می توانید این بیماری را پشت سر بگذارید.

چگونه به فردی که دچار حمله پانیک شده است کمک کنیم؟

دیدن یک دوست یا فرد آشنا در زمانی که دچار پانیک اتک، شده ترسناک است و ممکن است شما را به وحشت بیاندازد. اما باید بدانید که فردی که خودش دچار حمله پانیک شده است بیشتر از شما دچار ترس است و باید آرامش خود را حفظ کنید و سعی کنید او را هم آرام کنید و در کنارش باشید تا علائم را پشت سر بگذارد.

با راه های ارائه شده در زیر میتوانید به فرد مبتلا به اضطراب ترس،کمک کنید تا زودتر به آرامش برسد:

• سعی کنید خودتان آرام باشید و فرد مورد نظر را قضاوت نکنید و او را دعوت به آرامش کنید.
• او را مجبور کنید که نفس های آرام و عمیق بکشد و روی تنفس خود تمرکز کند
• انجام دادن کارهای فیزیکی سبک مثل بالا بردن دست و به زمین کوبیدن پا میتواند کمک خوبی به کاهش استرس بکنند.
• سعی کنید با او در مورد چیزهایی که دوست دارد صحبت کنید تا حواس او را از وضعیت فعلی پرت کنید.
• از او بخواهید که حتما به پزشک مراجعه کند و یاد بگیرد که چگونه با این عارضه مقابله کند.

قطعا دیدن عزیزان در این حالت بسیار سخت و دشوار است. اما عکس العمل های شدیدو مضطرب بودن شما بیشتر بیمار مبتلا به پانیک اتک را تحت فشار میگذارد. اولین و مهمترین کار این است که آرامش خود را حفظ کنید و سعی کنید بیمار را هم در حالت آرامش قرار دهید تا سریع تر از نشانه های حمله پانیک رهایی یابد.

جمع بندی

اضطراب ترس، وحشتزدگی، پانیک اتک یا همان حمله پانیک درست است که خطر جانی برای فرد به دنبال ندارند. اما موقعیت هایی برای او بوجود می آورند که احساس ناآرامی خواهد داشت. بنابراین بسیار لازم است که در وحله اول مشکل شخص بدرستی تشخیص داده شود. بهترین و مطمئن ترین راه برای شناسایی درست مراجعه به پزشک است. بعد هم خود فرد و هم آشنایان بیشتر در مورد حمله پانیک، علائم، درمان ها بیاموزند. انجام یکسری تکنیک های ساده مثل کنترل نفس کشیدن، مدیتیشن، خواب کافی، صحبت با دوستان میتواند تا حد زیادی به فرد مبتلا به اختلال پانیک کمک کند. در نهایت، استفاده از مشاوره با روانشناسان متخصص، می تواند مناسب ترین گزینه برای بهبود سریع این اختلال عصبی باشد. در این زمینه، می توانید به روانشناسان مجرب کلینیک تراپیا، اعتماد کنید. کافیست با کارشناسان ما تماس گرفته و درخواست مشاوره خود را ثبت کنید.