در هر جامعه 5.6 درصد افراد دچار اختلال شخصیت مرزی (BPD) و اختلال شخصیت ضد اجتماعی (ASPD) هستند و این آمار تا ده درصد هم قابل افزایش است؛ اما دانستن اینکه هر کدام چه ویژگی‌ها و نقاط مشترکی نسبت به هم دارند، می‌تواند به ما کمک کند تا تفاوت اختلال شخصیت مرزی و ضد اجتماعی را بهتر درک کنیم.
تمایز و تفاوت اختلال شخصیت مرزی و ضد اجتماعی
اگرچه افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی (Borderline personality disorder) و ضد اجتماعی (Antisocial personality disorder) رفتارهای ظاهرا مشابهی را بروز می‌دهند، اما تفاوت بسیار ظریفی در این میان وجود دارد.
افرادی که دچار اختلال آنتی سوشیال (Antisocial personality disorder) هستند، معمولا هیچ علاقه‌ای نسبت به رعایت قوانین اجتماعی، رفتار صحیح و در نظر گرفتن احساسات دیگران ندارند و بی‌تفاوت نسبت به تمامی این مسائل عمل می‌کنند و هیچ ابراز ندامت و پشیمانی هم از خود بروز نمی‌دهند و دچار یک نوع بی‌وجدانی هستند.
اما افرادی که دچار اختلال شخصیت مرزی هستند، دچار یک خوددرگیری یا دوگانگی شخصیتی شده و در روابط خود دچار تزلزل بوده و نسبت به آینده و اهداف خود دید نامشخصی دارند. افرادی که دچار اسکیزوفرنی موقت یا همان اختلال شخصیت مرزی هستند، اکثرا دچار درگیری‌های عصبی طولانی‌مدت شده و دائما در حال تغییر حالت و تصور درباره خلقیات و احساسات خود هستند.
با این تفاسیر متوجه می‌شویم که افراد دارای اختلال آنتی سوشیال یا جامعه‌ستیزی در تلاشند تا به غیرازخود ضربه بزنند و افرادی که دچار اختلال شخصیت مرزی هستند، بیشتر به دنبال ضربه‌زدن به‌خود هستند.
مقالات مشابه:
♦ ویژگی ها و رفتارهای افراد ضد اجتماعی؛ جامعه ستیز یا آنتی سوشیال
نقاط مشترک افراد ضد اجتماعی و اسکیزوفرنی موقت
تمامی افرادی که دچار اختلال شخصیتی هستند، ویژگی‌های مشترکی دارند که اصلی‌ترین آن، درگیری ذهنی و منفی‌بافی است؛ اما ویژگی مشترک بین افرادی که اختلال جامعه‌ستیزی (Anti-social) و شخصیت مرزی دارند چیست؟ در ادامه موارد اصلی مشترک بین اختلال شخصیت مرزی و ضد اجتماعی را بیان می‌کنیم:
- به درستی یا نادرستی کاری که انجام می‌دهند دقت نمی‌کنند.
- همیشه نسبت به دیگران قضاوت بد می‌کنند و منفی‌باف هستند.
- بی‌قراری و پرخاشگری بصورت دوره‌ای و بلندمدت در آن‌ها دیده می‌شود.
- عدم توانایی و تعادل ذهنی برای برنامه‌ریزی آینده خود
- بی‌مسئولیتی و عدم تعهد در انجام امور کار و مسائل مالی محول شده
- روابط ضعیف و توهین‌آمیز با دوستان خود
- رفتارهای خطرناکی از خود بروز می‌دهند مثل پرخوری، رانندگی بی‌احتیاط، رابطه جنسی ناایمن، مصرف بیش‌از‌حد مواد مخدر یا الکل
همه این موارد می‌تواند در جامعه خطرناک و مشکل‌ساز باشد.
از چه سنی اختلال شخصیت ضد اجتماعی و مرزی در افراد بروز پیدا می‌کند؟
بروز اختلال آنتی سوشیال از سن نوجوانی و حدودا 15 سالگی خود را نشان می‌دهد و علائمی مثل خرابکاری‌های متعدد دارد و در اختلال شخصیت مرزی این موضوع تا سن 18 سالگی می‌تواند نهفته و بعد از آن نمایان شود.
طبق تحقیقات انجام شده، شیوع شخصیت ضد اجتماعی بیشتر در آقایان بوده و اسکیزوفرنی موقت اغلب در بانوان دیده شده است.
مقالات مشابه:
آیا درمان اختلال شخصیت مرزی و ضد اجتماعی امکان‌پذیر است؟
چندین سال پیش تمام نظریه‌ها بر این باور بود که این نوع اختلالات راه حل و درمانی ندارند و این یک بیماری روانی مادام‌العمر است که نمی‌توان آن را اصلاح کرد اما با پیشرفت علم مشخص شد که با مدیریت رفتار و ایجاد همدلی، می‌توان اختلالات شخصیت مرزی و ضد اجتماعی را اصلاح کرد. با توجه به اینکه این بیماری از زمان نوجوانی و هنگام شکل‌گیری شخصیت و رفتار در افراد ایجاد می‌شود و در سنین بزرگسالی کاملا نمایان می‌شود، شاید اصلاح آن زمان‌بر، طولانی‌مدت و سخت باشد، اما امکان پذیر است.
انواع روش‌های درمانی شخصیت ضد اجتماعی و بوردرلاین
با این چند روش تا حدود زیادی می‌توانید این بیماری را بهبود دهید. اگر فردی اطراف شماست که دچار اختلال شخصیت ضد اجتماعی و یا مرزی است می‌توانید به او کمک کنید. اما این موضوع بهتر است تحت نظر یک پزشک روانشناس یا روان‌درمانگر باشد تا بهبودی بیشتری حاصل شود.
درمان به روش درمان‌های گفتاری
معمولا این روش برای درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی استفاده می‌شود که فرد با کمک گفتاردرمانی و تغییر ذهنیت می‌تواند روی تغییر خود اقدام کند و نتایج خود را با توجه به افزایش محبوبیت در اجتماع و احساس مسئولیت بیشتر حس کند.
درمان به سبک جامعه‌درمانی
اصلاحات در این روش معمولا توسط برنامه‌های مبتنی بر جامعه‌درمانی شکل می‌گیرد و در زندان‌ها بیشتر رواج دارد؛ زمانیکه فرد مرتکب جرم می‌شود و وارد زندان می‌شود.
با توجه به کلاس‌های متعدد اصلاحی که برگزار می‌شود، باعث می‌شود که احساسات عاطفی و روانی فرد درگیر شود و فرصت برای یادگیری مهارت‌های جدیدتر ایجاد می‌شود. نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که برای این روش مدت زمان نسبتا طولانی باید سپری شود تا تغییرات ایجاد شود و فرصت برای یادگیری مهارت‌های جدید باشد.
درمان با دارو
این روش می‌تواند عوارضی هم داشته باشد. اما با توجه به شواهدی که وجود دارد برخی از داروهای ضدافسردگی و ضدروان‌پریشی ممکن است برای اختلال شخصیت ضد اجتماعی یا مرزی مفید باشد.
کاربامازپین و لیتیوم به کنترل علائمی مانند پرخاشگری و رفتارهای غیرمنتظره کمک می‌کند و جزو داروهای ضدافسردگی قرار دارد که می‌تواند علائم اختلال شخصیت ضد اجتماعی و مرزی را بهبود بخشد.
آیا اختلال شخصیت ضد اجتماعی و بوردرلاین به طور کامل از بین میروند؟
هیچ درمان قطعی برای اختلال شخصیت ضد اجتماعی و مرزی وجود ندارد. تنها می‌توان این بیماری‌ها را در طول عمر زندگی افراد مدیریت و کنترل کرد. اما روش‌های مختلف درمانی از جمله مصرف دارو و سایر درمان‌ها تا حدودی کمک می‌کند تا ابعاد مختلف اختلالات روانی مثل جامعه‌ستیزی و شخصیت مرزی بروز کمتری داشته باشد و فرد بتواند با آن کنار بیاید. درمان زیر نظر پزشک تاثیرات مثبتی دارد و باعث می‌شود آسیب به اطرافیان و دیگران کاهش یابد و فرد رفتارهای خشونت‌آمیز خود را کنترل کند. حفظ روابط سالم و ایجاد یک سیستم پشتیبانی، از عوامل کلیدی درمان در درازمدت هستند.
سخن پایانی
در این مقاله دو اختلال شخصیت ضد اجتماعی (ASPD) و مرزی (BPD) را بررسی کردیم، علائم، نشانه‌ها، تشابهات و تفاوت‌ها، راه‌های تشخیص افتراقی و رویکردهای درمانی آن‌ها را برشمردیم. اما توجه داشته باشید که هنگام مواجهه با این افراد باید بصورت مدیریت شده رفتار کنید و از برچسب‌گذاری بر روی آن‌ها و استفاده از اصطلاحات تخصصی روانشناسی برای تحقیر یا انگ چسباندن به آن‌ها خودداری کنید.
به‌خاطر داشته باشید که افزایش دانش روانشناسی شما باید بیشتر جهت خودشناسی و یا محافظت از خود در برابر این افراد به کار رود و همواره تشخیص نهایی یک اختلال یا بیماری روانی با متخصصین امر بوده و ما به عنوان عضوی از جامعه وظیفه اصلاح یا به عهده گرفتن نقش روانشناس را نداریم. زیرا این افراد نیازمند کمک تخصصی همراه با صرف زمان، انرژی و هزینه بسیار، آن‌هم مشروط بر خواست و اراده شخصی جهت درمان می‌باشند.
بعلاوه افراد مبتلا به اختلال ضد اجتماعی به دلیل داشتن رگه‌های اختلال خودشیفته نیازی به مراجعه به روانشناس و اصلاح شخصیت در خود احساس نمی‌کنند و هرگونه فشار از بیرون معمولا نتیجه عکس خواهد داشت. در مقابل افراد دارای اختلال مرزی به دلیل رنج درونی که می‌کشند همواره نیاز به درمان و کمک را در خود احساس کرده و یکی از پرمراجعه‌ترین انواع اختلالات شخصیت به روان‌شناسان همین قشر می‌باشند.
